Δημοσιεύθηκε: Κυριακή 12 / 7 / 2020 , 17:27 από
Ας δούμε πώς σχολιάζει ο Ελληνικός και ο Διεθνής Τύπος την είδηση της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε Μουσουλμανικό Τέμενος:
Εθνός: Παρέμβαση Πάπα Φραγκίσκου για Αγία Σοφία: Βαθιά λύπη για την απόφαση της Τουρκίας
Την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί σχολίασε την Κυριακή 12 Ιουλίου και ο Πάπας Φραγκίσκος, δηλώνοντας «βαθιά λυπημένος», στη διάρκεια της ομιλίας του στην πλατεία του Αγίου Πέτρου.
Με σύντομη αλλά μεστή νοήματος αναφορά, επ’ ευκαιρία της διεθνούς Ημέρας για την Προστασία της Θάλασσας, ο Πάπας Φραγκίσκος τόνισε: «H θάλασσα πηγαίνει τη σκέψη μου πολύ μακριά, πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη και την Αγία Σοφία, και είμαι βαθιά λυπημένος».
Όπως αναφέρει το ΑΠΕ – ΜΠΕ, η παρέμβαση του Πάπα πραγματοποιήθηκε παρόλο που η πλειονότητα των αναλυτών προέβλεπαν ότι δεν θα γίνει, για να μη δημιουργηθούν προβλήματα στη μικρή καθολική κοινότητα που ζει στην Τουρκία.
BBC: Αγία Σοφία: Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών απευθύνει έκκληση στην Τουρκία για απόφαση τζαμιού
Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών κάλεσε τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να αντιστρέψει την απόφασή του να μετατρέψει το περίφημο μουσείο της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.
Σε επιστολή προς τον κ. Ερντογάν, το Συμβούλιο, το οποίο απαριθμεί 350 εκκλησίες ως μέλη, δήλωσε ότι η κίνηση θα σπείρει διχασμό.
Το μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ στην Κωνσταντινούπολη είναι μουσείο από το 1934.
Ο πρόεδρος ανακοίνωσε την απόφασή του την Παρασκευή μετά από δικαστική απόφαση που ακύρωσε το καθεστώς του μουσείου.
Η Αγία Σοφία χτίστηκε πριν από 1.500 χρόνια ως ορθόδοξος χριστιανικός καθεδρικός ναός, αλλά μετατράπηκε σε τζαμί μετά την οθωμανική κατάκτηση το 1453.
Μετατράπηκε σε μουσείο με εντολή του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ιδρυτή της σύγχρονης, κοσμικής Τουρκίας.
Έκτοτε, οι θρησκευτικές υπηρεσίες έχουν απαγορευτεί στον ιστότοπο, αλλά οι ευσεβείς μουσουλμάνοι έχουν μακρά εκστρατεία για να επιτρέπεται η λατρεία.
Τι λέει η επιστολή;
Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών με έδρα τη Γενεύη αναφέρει ότι εκπροσωπεί περισσότερους από 500 εκατομμύρια Χριστιανούς.
Η επιστολή προέρχεται από τον Ιωάν Σάουκα, προσωρινό γενικό γραμματέα, ο οποίος λέει ότι το Συμβούλιο αισθάνεται «θλίψη και απογοήτευση».
“Αποφασίζοντας να μετατρέψουμε την Αγία Σοφία σε τζαμί, αντιστρέψατε αυτό το θετικό σημάδι του ανοίγματος της Τουρκίας και το άλλαξατε σε ένα σημάδι αποκλεισμού και διχασμού.”
Πνευματικά δικαιώματα εικόνας GETTY IMAGESΓράφει ότι η απόφαση “θα δημιουργήσει αναπόφευκτα αβεβαιότητες, υποψίες και δυσπιστία, υπονομεύοντας όλες τις προσπάθειές μας να φέρουμε κοντά άτομα διαφορετικών θρησκειών στο τραπέζι του διαλόγου και της συνεργασίας”.
“Προκειμένου να προωθηθεί η αμοιβαία κατανόηση, ο σεβασμός, ο διάλογος και η συνεργασία και να αποφευχθεί η καλλιέργεια παλαιών εχθρών και διχασμών, σας ζητούμε επειγόντως να επανεξετάσετε και να αντιστρέψετε την απόφασή σας”, συνεχίζει η επιστολή.
Τι είπε ο Πρόεδρος Ερντογάν;
Η υπόθεση αποφασίστηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας, το ανώτατο διοικητικό όργανο της Τουρκίας, μετά από αναφορά μιας ΜΚΟ – της Ένωσης για την Προστασία των Ιστορικών Μνημείων και του Περιβάλλοντος.
Υποστήριξε ότι το κτίριο ήταν ιδιοκτησία του Οθωμανού Σουλτάνου Μεχμέτ, υπεύθυνου για τη μετατροπή της εκκλησίας σε τζαμί.
Το ζήτημα υπογράμμισε τη σύγκρουση μεταξύ εκείνων που θέλουν η Τουρκία να παραμείνει κοσμική και της συντηρητικής θρησκευτικής βάσης του Προέδρου Ερντογάν.
- Ερντογάν: Ο φτωχός πρόεδρος της Τουρκίας
- Χρησιμοποιείται πανδημία για αρπαγή ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη;
- BBC – Ταξίδια – Περιήγηση στην Αγία Σοφία ενός εσωτερικού
Υπεράσπισε την απόφασή του την Παρασκευή τονίζοντας ότι η χώρα είχε ασκήσει το κυριαρχικό της δικαίωμα να μετατρέψει το κτίριο σε τζαμί. Οι πρώτες μουσουλμανικές προσευχές θα γίνουν στις 24 Ιουλίου.
“Όπως όλα τα τζαμιά μας, οι πόρτες της Αγίας Σοφίας θα είναι ανοιχτές σε ντόπιους και ξένους, μουσουλμάνους και μη μουσουλμάνους”, είπε.
Σήμερα η Τουρκία είχε «435 εκκλησίες και συναγωγές ανοιχτές για λατρεία», ενώ «λίγα κτίρια που είχαν χτίσει οι πρόγονοί μας στην Ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια σήμερα».
Ποια άλλη αντίδραση υπήρχε;
Η ΟΥΝΕΣΚΟ εξέφρασε βαθιά λύπη για την κίνηση και κάλεσε την Τουρκία να ξεκινήσει διάλογο “χωρίς καθυστέρηση”.
Ο επικεφαλής της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας έχει καταδικάσει την κίνηση.
Η Ελλάδα, που φιλοξενεί πολλά εκατομμύρια Ορθόδοξων οπαδών, την χαρακτήρισε «ανοιχτή πρόκληση στον πολιτισμένο κόσμο».
Η Εκκλησία στη Ρωσία, η οποία φιλοξενεί τη μεγαλύτερη Ορθόδοξη Χριστιανική κοινότητα στον κόσμο, εξέφρασε αμέσως τη λύπη της για το γεγονός ότι το τουρκικό δικαστήριο δεν έλαβε υπόψη τις ανησυχίες του όταν αποφάσισε την Αγία Σοφία.
Και ο πιο διάσημος συγγραφέας της Τουρκίας, Ορχάν Παμούκ, δήλωσε στο BBC: «Υπάρχουν εκατομμύρια κοσμικοί Τούρκοι σαν εμένα που φωνάζουν εναντίον αυτού, αλλά οι φωνές τους δεν ακούγονται».
Ιστορία ενός παγκόσμιου Μνημείου
- Η περίπλοκη ιστορία της Αγίας Σοφίας ξεκίνησε το 537 όταν ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ιουστινιανός έχτισε την τεράστια εκκλησία με θέα στο λιμάνι του Χρυσού Κέρατος
- Με τον τεράστιο θόλο του, πιστεύεται ότι είναι η μεγαλύτερη εκκλησία και κτίριο στον κόσμο
- Έμεινε στα βυζαντινά χέρια για αιώνες εκτός από μια σύντομη στιγμή το 1204 όταν οι Σταυροφόροι εισέβαλαν στην πόλη
- Το 1453, σε ένα καταστροφικό πλήγμα για τους Βυζαντινούς, ο Οθωμανός Σουλτάνος Μεχμέτ Β κατέλαβε την Κωνσταντινούπολη (πρώην Κωνσταντινούπολη) και ο νικητής καταδίκασε τις προσευχές της Παρασκευής στην Αγία Σοφία.
- Οι Οθωμανοί σύντομα μετέτρεψαν το κτίριο σε τζαμί, προσθέτοντας τέσσερις μιναρέδες στο εξωτερικό και καλύπτοντας περίτεχνες χριστιανικές εικόνες και χρυσά ψηφιδωτά με πάνελ αραβικής θρησκευτικής καλλιγραφίας.
- Μετά από αιώνες στην καρδιά της μουσουλμανικής οθωμανικής αυτοκρατορίας, μετατράπηκε σε μουσείο το 1934 σε μια προσπάθεια να κάνει την Τουρκία πιο κοσμική
- Σήμερα η Αγία Σοφία είναι η πιο δημοφιλής τουριστική περιοχή της Τουρκίας, προσελκύοντας περισσότερους από 3,7 εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως.
Ο Πρόεδρος Ερντογάν εξέδωσε διάταγμα την Παρασκευή, με το οποίο διατάσσει να ανοίξει η Αγία Σοφία για μουσουλμανικές προσευχές, μια ενέργεια που ενδέχεται να προκαλέσει διεθνή καταδίκη γύρω από έναν Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς που εκτιμάται από Χριστιανούς και Μουσουλμάνους για τη θρησκευτική του σημασία, για την εκπληκτική δομή του και ως σύμβολο της κατάκτησης.
Το προεδρικό διάταγμα ήρθε λίγα λεπτά αφότου ένα τουρκικό δικαστήριο ανακοίνωσε ότι είχε ανακαλέσει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας ως μουσείου, το οποίο τα τελευταία 80 χρόνια το καθιστούσε μνημείο σχετικής αρμονίας και σύμβολο του κοσμισμού που αποτελούσε μέρος της ίδρυσης του σύγχρονου Τουρκικό κράτος.
Χτισμένη τον 6ο αιώνα ως καθεδρικό ναό, η Αγία Σοφία αποτελεί το μεγαλύτερο παράδειγμα της βυζαντινής χριστιανικής αρχιτεκτονικής στον κόσμο. Ωστόσο, υπήρξε πηγή χριστιανικής μουσουλμανικής αντιπαλότητας, έχοντας σταθεί στο κέντρο του Χριστιανισμού για σχεδόν μια χιλιετία και στη συνέχεια, μετά την κατάκτησή της, της Μουσουλμανικής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όταν χρησιμοποιήθηκε για τελευταία φορά ως τζαμί.
Η Ελληνίδα υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μεντόνι, καταδίκασε την απόφαση της Τουρκίας ως «άμεση πρόκληση για ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο», προσθέτοντας ότι ο εθνικισμός του κ. Ερντογάν ώθησε τη χώρα πίσω έξι αιώνες.
«Ο Πρόεδρος Ερντογάν επέλεξε για την Τουρκία την πολιτιστική του απομόνωση», είπε.
Ο Josep Borrell, ανώτερος διπλωμάτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χαρακτήρισε την απόφαση της Τουρκίας λυπηρή.
Στη δική του δήλωση την Παρασκευή, η UNESCO δήλωσε ότι η Αγία Σοφία είναι εγγεγραμμένη στον κατάλογο παγκόσμιας κληρονομιάς ως μουσείο που δεσμεύει το τουρκικό κράτος να διασφαλίσει ότι «δεν γίνεται καμία τροποποίηση στην εξαιρετική παγκόσμια αξία του ακινήτου». Ο οργανισμός πρόσθεσε ότι οι κοινότητες και άλλοι που ασχολούνται με την ιδιοκτησία θα πρέπει να διασφαλίζονται χωρίς αποκλεισμούς και δίκαιη πρόσβαση στο μνημείο.
Η Ελλάδα καταδικάζει έντονα την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει το μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, δήλωσε ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης την Παρασκευή, σημειώνοντας ότι αυτό «προσβάλλει τον οικουμενικό χαρακτήρα του».
Σε μια δήλωση, ο πρωθυπουργός είπε, «Αυτή η απόφαση – που έρχεται 85 χρόνια μετά την ανακήρυξη μουσείου – αποτελεί προσβολή για τον οικουμενικό χαρακτήρα της. Αποτελεί επίσης μια επιλογή που προσβάλλει ομοίως όλους εκείνους που αναγνωρίζουν το μνημείο ως μέρος του παγκόσμιου πολιτισμού. “
Η απόφαση, ο Μητσοτάκης υπογράμμισε, «επηρεάζει όχι μόνο τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα, αλλά και εκείνες με την Ευρωπαϊκή Ένωση, την UNESCO και την παγκόσμια κοινότητα συνολικά».
«Είναι λυπηρό το γεγονός ότι η τουρκική ηγεσία, η οποία το 2005 εργάστηκε για τη Συμμαχία Πολιτισμών, επιλέγει τώρα να κινηθεί προς την εντελώς αντίθετη κατεύθυνση», είπε.
ArabNews.com: Ο Πάπας Φραγκίσκος «πολύ στενοχωρημένος» για τη μετατροπή της Τουρκίας στην Αγία Σοφία σε τζαμί
Ο Πάπας Φραγκίσκος είπε την Κυριακή ότι ήταν «πολύ στενοχωρημένος» για την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει το μνημείο της Βυζαντινής εποχής Αγία Σοφία σε τζαμί.
«Οι σκέψεις μου πηγαίνουν στην Κωνσταντινούπολη. Σκέφτομαι την Αγία Σοφία. Είμαι πολύ στενοχωρημένος », είπε ο Πάπας στην πρώτη αντίδραση του Βατικανού σε μια απόφαση που έχει προκαλέσει διεθνή κριτική.
Η εφημερίδα του Βατικανού Osservatore Romano είχε το Σάββατο αντίδραση από διάφορες χώρες σχετικά με την απόφαση της Παρασκευής να μετατρέψει το μνημείο από ένα μουσείο σε τζαμί αλλά χωρίς κανένα σχόλιο.
Ένας μαγνήτης για τουρίστες παγκοσμίως, η Αγία Σοφία κατασκευάστηκε για πρώτη φορά ως καθεδρικός ναός στη χριστιανική βυζαντινή αυτοκρατορία, αλλά μετατράπηκε σε τζαμί μετά την οθωμανική κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1453.
Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος επικρίνει ότι οι κοσμικοί πυλώνες της μουσουλμανικής πλειοψηφίας της χώρας, ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι οι μουσουλμανικές προσευχές θα ξεκινήσουν στις 24 Ιουλίου στον χώρο της παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.
Στο παρελθόν, έχει επανειλημμένα ζητήσει να μετονομαστεί το εκπληκτικό κτίριο ως τζαμί και το 2018, απαγγέλλει έναν στίχο από το Κοράνι στην Αγία Σοφία.
Η ανακοίνωση του Ερντογάν ήρθε μετά την ακύρωση ενός ανώτατου δικαστηρίου από την απόφαση του υπουργικού συμβουλίου του 1934, υπό τον ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας, κ. Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, να διατηρήσει το τζαμί που μετατράπηκε σε εκκλησία ως μουσείο.
Euronews.com :
Ο προσωρινός γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών έστειλε επιστολή στον πρόεδρο της Τουρκίας, εκφράζοντας τη «θλίψη και την απογοήτευσή του» σχετικά με την απόφαση της Τουρκίας να αλλάξει το καθεστώς του ορόσημου της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης από μουσείο σε τζαμί.
Ως μουσείο παγκόσμιας κληρονομιάς, «Η Αγία Σοφία υπήρξε ένας τόπος ανοιχτότητας, συνάντησης και έμπνευσης για ανθρώπους από όλα τα έθνη», δήλωσε ο Ιωάν Σάουκα στην επιστολή που κυκλοφόρησε το Σάββατο από την ομάδα που εδρεύει στη Γενεύη.
Ο Sauca είπε ότι το καθεστώς του μουσείου ήταν «μια ισχυρή έκφραση» της δέσμευσης της Τουρκίας για ένταξη και κοσμικότητα.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μετέτρεψε επισήμως το κτίριο σε τζαμί την Παρασκευή και το κήρυξε ανοιχτό για μουσουλμανική λατρεία, λίγες ώρες μετά την ακύρωση της απόφασης του 1934 από το υψηλό δικαστήριο να το μετατρέψει σε μουσείο.
Ο Ερντογάν, ένας ευσεβής μουσουλμάνος, έχει συχνά χρησιμοποιήσει τη συζήτηση για την Αγία Σοφία για να ενισχύσει την υποστήριξη του κόμματος του με ισλαμική ρίζα. Η απόφαση προκάλεσε βαθιά απογοήτευση στους Ορθόδοξους Χριστιανούς.
Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Jean-Yves Le Drian είπε επίσης ότι η Γαλλία “αποδοκιμάζει” την απόφαση της Τουρκίας για την Αγία Σοφία.
«Αυτές οι αποφάσεις δημιουργούν αμφιβολίες για μια από τις πιο συμβολικές πράξεις της σύγχρονης και κοσμικής Τουρκίας», δήλωσε ο υπουργός σε δήλωση.
«Η ακεραιότητα αυτού του θρησκευτικού, αρχιτεκτονικού και ιστορικού κοσμήματος, ένα σύμβολο θρησκευτικής ελευθερίας, ανοχής και ποικιλομορφίας, που αναφέρεται ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, πρέπει να διατηρηθεί», είπε. «Η Αγία Σοφία πρέπει να συνεχίσει να αντιπροσωπεύει την πολυφωνία και την ποικιλομορφία θρησκευτική κληρονομιά, διάλογος και ανοχή. ”
japantoday.com
Ο Ερντογάν επικρίνει την κριτική για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί
Ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απέρριψε το Σάββατο παγκόσμια καταδίκη για την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει το μνημείο της Βυζαντινής εποχής Αγία Σοφία σε τζαμί, λέγοντας ότι αντιπροσώπευε τη βούληση της χώρας του να χρησιμοποιήσει τα «κυριαρχικά της δικαιώματα».
Ο
Ερντογάν, ο οποίος κατηγορείται από επικριτές για σπάσιμο στους κοσμικούς πυλώνες της μουσουλμανικής πλειοψηφίας, ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι οι μουσουλμανικές προσευχές θα ξεκινήσουν στις 24 Ιουλίου στον χώρο της παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.
Στο παρελθόν, έχει επανειλημμένα ζητήσει να μετονομαστεί το εκπληκτικό κτίριο ως τζαμί.
“Όσοι δεν κάνουν ένα βήμα ενάντια στην ισλαμοφοβία στις χώρες τους … επιτίθενται στη βούληση της Τουρκίας να χρησιμοποιήσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα”, δήλωσε ο Ερντογάν κατά τη διάρκεια τελετής που παρακολούθησε μέσω τηλεδιάσκεψης.
Ένας μαγνήτης για τουρίστες παγκοσμίως, η Αγία Σοφία κατασκευάστηκε για πρώτη φορά ως καθεδρικός ναός στη χριστιανική βυζαντινή αυτοκρατορία, αλλά μετατράπηκε σε τζαμί μετά την οθωμανική κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1453.
Η ανακοίνωση του Ερντογάν ήρθε μετά την ακύρωση από το ανώτατο δικαστήριο μιας απόφασης του υπουργικού συμβουλίου του 1934, υπό τον ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας που εκκοσμικεύει Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, να διατηρήσει το μουσουλμανικό τζαμί ως μουσείο.
“Λάβαμε αυτήν την απόφαση χωρίς να κοιτάζουμε τι λένε οι άλλοι, αλλά να δούμε τι είναι το δικαίωμά μας και τι θέλει το έθνος μας, όπως αυτό που κάναμε στη Συρία, στη Λιβύη και αλλού”, δήλωσε ο Τούρκος ηγέτης το Σάββατο.
Ο Ερντογάν προχώρησε στο σχέδιο παρά την ανοιχτή έκκληση από τον σύμμαχο του ΝΑΤΟ, τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και τη Ρωσία, με την οποία η Άγκυρα έχει σφυρηλατήσει στενές σχέσεις τα τελευταία χρόνια.
Η Ελλάδα καταδίκασε γρήγορα την κίνηση ως πρόκληση, η Γαλλία την αποδοκιμάζει ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες εξέφρασαν επίσης απογοήτευση.
Ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Αλέξανδρος Γκρούσκο, δήλωσε: «Λυπούμαστε» για την απόφαση, μιλώντας στο πρακτορείο ειδήσεων Interfax το Σάββατο.
“Ο καθεδρικός ναός βρίσκεται στο έδαφος της Τουρκίας, αλλά είναι αναμφίβολα η κληρονομιά όλων”, είπε.
“Θα θέλαμε να ελπίζουμε ότι (Τουρκία) θα σεβαστεί πλήρως όλες τις δεσμεύσεις που έχουν σχέση με το καθεστώς Παγκόσμιας Κληρονομιάς του καθεδρικού ναού, όσον αφορά τη διαχείριση, την προστασία και την πρόσβασή του”.
Ο επιδραστικός επίσκοπος Ιλαρίωνα, ο οποίος είναι επικεφαλής του τμήματος εξωτερικών εκκλησιαστικών σχέσεων της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, εξέφρασε λύπη, μιλώντας στην κρατική τηλεόραση Rossiya24 που προβλήθηκε αργά την Παρασκευή.
«Ελπίζαμε μέχρι το τέλος ότι η τουρκική ηγεσία θα ανατρέψει την απόφαση και φέρνει μεγάλη θλίψη και μεγάλο πόνο ότι η απόφαση ελήφθη.
“Είναι ένα χτύπημα στον παγκόσμιο Χριστιανισμό … Για εμάς (η Αγία Σοφία) παραμένει ένας καθεδρικός ναός αφιερωμένος στον Σωτήρα.”
Ωστόσο, ο Ozgur Unluhisarcikli, διευθυντής του Γερμανικού Ταμείου Marshall, δήλωσε στο AFP ότι η κίνηση θα κερδίσει καρδιές και μυαλά, καθώς οι περισσότεροι Τούρκοι “θα ευνοούσαν μια τέτοια απόφαση για θρησκευτικά ή εθνικιστικά συναισθήματα.
“Πρόκειται για μια συζήτηση που ο πρόεδρος Ερντογάν δεν μπορεί να χάσει και η αντιπολίτευση δεν μπορεί να κερδίσει. Στην πραγματικότητα, αυτό το ζήτημα έχει επίσης τη δυνατότητα να αποσυνδέσει τα κόμματα της αντιπολίτευσης.”
theguardian.com
Αγία Σοφία: το μουσουλμανικό τέμενος που έγινε μουσείο στην καρδιά μιας ιδεολογικής μάχης
900 χρόνια, οι μουσουλμάνοι χαλίφηδες και οι σουλτάνοι ανέλαβαν οι ίδιοι να εκπληρώσουν την προφητεία του Προφήτη Μωάμεθ ότι ένας μεγάλος κατακτητής μια μέρα θα έφερνε την ιερή πόλη της Κωνσταντινούπολης στην αγκαλιά του Ισλάμ.
Το 1453, όταν ο Οθωμανός Σουλτάνος Μεχμέτ Β ‘κατάφερε τελικά να σπάσει τα τείχη της βυζαντινής πόλης, αμέσως πήγε στο μεγαλύτερο καθεδρικό ναό των Χριστιανικών. Καθώς το φως του ήλιου λάμπει από χρυσά μωσαϊκά της Παναγίας και καπνός θυμιάματος έπεσε στον τεράστιο θόλο του κτηρίου, έπεσε στα γόνατά του και προσευχήθηκε.
Η από
φαση του νεαρού κατακτητή να μετατρέψει την Αγία Σοφία στα Ελληνικά, γνωστή τώρα ως Αγασόφια στα Τουρκικά – σε αυτοκρατορικό τζαμί ήταν μια ισχυρή συμβολική πράξη, όπως και μια κίνηση πριν από σχεδόν εκατό χρόνια από τον κοσμικό ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας, Μουσταφά Kemal Atatürk, για να μετατρέψει τον τόπο λατρείας σε μουσείο. Σήμερα, το Ayasofya βρίσκεται ακόμα στο επίκεντρο μιας ισχυρής ιδεολογικής μάχης.
Η μετατροπή του κορυφαίου αρχιτεκτονικού θησαυρού της Κωνσταντινούπολης σε τζαμί αποτελεί αιτία κοντά στις καρδιές των Τούρκων εθνικιστών και των ισλαμιστών εδώ και δεκαετίες. Έχει εναντιωθεί με τόση ένταση από την Ελλάδα και τους Τούρκους φιλελεύθερους που υποστηρίζουν ότι η κίνηση θα σεβαστεί την ιστορία της χριστιανικής μειονότητας της χώρας και θα διαβρώσει τον κοσμικό χαρακτήρα της Δημοκρατίας.
Ενώ συμπαθούσε την ιδέα, ο ίδιος ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν παρέμεινε έξω από τη δημόσια συζήτηση μέχρι πέρυσι. Από τότε, ωστόσο, εξέφρασε την πλήρη στήριξη της κίνησης, εν μέρει ως προσπάθεια να αποσπάσει την προσοχή από τις αποτυχίες της πολιτικής και να αυξήσει τη λαϊκή υποστήριξη μεταξύ της συντηρητικής βάσης ψηφοφόρων του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP).
Στις 2 Ιουλίου, το Κρατικό Συμβούλιο της Τουρκίας θα λάβει τελική απόφαση σχετικά με νομική υπόθεση σχετικά με το καθεστώς της Αγιασόφια. Αναμένεται να αποφανθεί υπέρ της πλήρους αποκατάστασης της μουσουλμανικής κληρονομιάς της.
Ακόμη και μετά από 18 χρόνια ευθύνης, μια τέτοια κίνηση θα είναι το τολμηρότερο μήνυμα του Τούρκου ηγέτη προς τους επικριτές τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό ότι η χώρα του έχει απομακρυνθεί αποφασιστικά από τις συμμαχίες της με τη Δύση επιδιώκοντας ένα μεγαλύτερο νεο-οθωμανικό πεπρωμένο.
Τον περασμένο μήνα, όταν ρωτήθηκε σε μια τηλεοπτική συνέντευξη για να απαντήσει στον ελληνικό θυμό για την πιθανή απόφαση , ο Ερντογάν ανέπτυξε ένα βασικό πλαίσιο της ρητορικής του εργαλειοθήκης, πλαισιώνοντας το ζήτημα ως θέμα εθνικής κυριαρχίας.
«Τολμούν να μας πουν να μην μετατρέψουμε την Αγιάσο σε τζαμί. Κυριαρχείς στην Τουρκία ή είμαστε; ” ρώτησε.
Αγωγές για αλλαγή της κατάστασης του μουσείου έχουν ασκηθεί στο παρελθόν και απέτυχαν, αλλά αυτή τη φορά υπάρχουν νέα νομικά προηγούμενα που υποδηλώνουν ότι η απόφαση θα πάει υπέρ του Ερντογάν.
Το 2019, το ίδιο δικαστήριο έκρινε ότι η Χώρα, μια άλλη βυζαντινή εκκλησία στην Κωνσταντινούπολη, η οποία σαν την Αγιασόφια έγινε τζαμί και έπειτα μουσείο, έπρεπε να ανακληθεί το καθεστώς του μουσείου. Κτήρια με παρόμοιες ιστορίες στο Iznik και το Trabzon μετατράπηκαν σε τζαμιά που λειτουργούν το 2011 και το 2013 αντίστοιχα.
Υπήρξαν πολλά σημάδια ότι το Ayasofya είναι το επόμενο: τα τελευταία χρόνια το κτίριο χρησιμοποιήθηκε για ρεσιτάλ των στίχων κατάκτησης του Κορανίου ενόψει των στρατιωτικών επιδρομών της Τουρκίας στα σύνορα στη Συρία . Κάτω από την κυβέρνηση του ΑΚΡ, οι εορτασμοί της «ημέρας κατάκτησης» της Κωνσταντινούπολης – η επέτειος της νίκης του Μεχμέτ Β΄ κατά των Βυζαντινών – γίνονται όλο και πιο περίπλοκοι κάθε χρόνο, συνοδευόμενοι και πάλι από θρησκευτικές αναγνώσεις στην Αγιασόφια που εκρήχθηκαν πάνω από την πόλη με ηχεία.
«Η μετατροπή του Αγιασόφια σε τζαμί δεν είναι μόνο ζήτημα λαϊκής κινητοποίησης. Υποκινώντας μια πολεμική ρητορική σχετικά με την ανάγκη προστασίας της εθνικής κυριαρχίας, θα πρέπει επίσης να μελετηθεί στο πλαίσιο της αυξανόμενης έντασης με την Ελλάδα στην Ανατολική Μεσόγειο », δήλωσε ο Sinem Adar, συνεργάτης του Κέντρου Εφαρμοσμένων Τουρκικών Σπουδών στο Γερμανικό Ινστιτούτο. για Διεθνή και Ασφάλεια.
«Μια θετική απόφαση θα ενίσχυε επίσης την ήδη υπάρχουσα αντίληψη στην Ευρώπη ότι η Τουρκία ενεργεί μονομερώς και δεν συμμορφώνεται με τους διεθνείς κανόνες και θεσμούς».
Τον περασμένο χρόνο, οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας έπληξαν για μια ακόμη φορά την τύχη της διχοτομημένης Κύπρου, των προσφυγικών ρευμάτων και των αμφισβητούμενων δεξαμενών πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Μεσόγειο.
Την περασμένη εβδομάδα, το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού έκανε έκκληση στην ΟΥΝΕΣΚΟ για την επικείμενη απόφαση της Τουρκίας, ισχυριζόμενη ότι η μετατροπή της Αγιασόφια θα παραβίαζε τις συμβάσεις που έχει υπογράψει η Άγκυρα σχετικά με το διεθνές καθεστώς του κτηρίου. Η ελληνική δυσαρέσκεια, ωστόσο, είναι ακριβώς αυτό που μια θετική απόφαση σκοπεύει να προκαλέσει.
Παρά το γεγονός ότι η απόφαση για το μέλλον της Ayasofya δεν έχει ακόμη ληφθεί, ο Ερντογάν σύμφωνα με πληροφορίες έχει ήδη δώσει οδηγίες στο συμβουλευτικό του συμβούλιο να κάνει σχέδια για να πραγματοποιήσει τις πρώτες προσευχές στο κτίριο στις 15 Ιουλίου, την τέταρτη επέτειο του αποτυχημένου πραξικοπήματος εναντίον του.
Καθώς η Τουρκία γίνεται όλο και πιο τολμηρή στην παγκόσμια σκηνή , κυρίως μετατρέποντας την παλίρροια του πολέμου στη Λιβύη , η προοπτική των στίχων της κατάκτησης να ξεδιπλώνονται σε μια Αγιασόφια αποκατεστημένη στην ισλαμική δόξα είναι μια αποκαλυπτική εικόνα για το τι ελπίζει ο Ερντογάν για το μέλλον της χώρας – και του δική του κληρονομιά – θα κρατήσει.
Την τελευταία φορά που ο πρόεδρος μίλησε στο κτίριο ήταν η 29η Μαΐου, η επέτειος της νίκης του Μεχμέτ Β, γνωστή στα τουρκικά ως Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ, «ο κατακτητής».
BBC:
Αγία Σοφία: Η Τουρκία μετατρέπει το εμβληματικό μουσείο της Κωνσταντινούπολης σε τζαμί
Υπήρξαν έντονες αντιδράσεις τόσο στην Τουρκία όσο και διεθνώς σχετικά με την απόφαση του Προέδρου Ερντογάν να μετατρέψει ένα από τα πιο διάσημα κτίρια του κόσμου, την Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη, σε τζαμί.
Επίσης στο πρόγραμμα: Ο πρωθυπουργός της Σερβίας μας μιλάει για την απόφαση να εγκαταλείψει την απαγόρευση της κυκλοφορίας κοροναϊού το Σαββατοκύριακο στο Βελιγράδι και για ένα αμφιλεγόμενο νέο εμπόδιο πλημμύρας για τη Βενετία.
(Εικόνα: οι υποστηρικτές του Ερντογάν προσεύχονται καθώς γιορτάζουν την απόφαση της Τουρκίας ότι η Παγκόσμια Κληρονομιά της UNESCO, Αγία Σοφία, μπορεί να μετατραπεί σε τζαμί. Πίστωση: EPA / Erdem Sahin)
