Δημοσιεύθηκε: Σάββατο 14 / 6 / 2025 , 16:13 από news_room
Συγκρατημένη αισιοδοξία για το 2025 και προβληματισμός για τα ζητήματα που αναδύονται λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων επικρατεί στον ελληνικό τουριστικό κλάδο, μετά τις ιστορικά υψηλές επιδόσεις του 2024 όπου καταγράφηκαν πάνω από 40 εκατομμύρια επισκέπτες, συμπεριλαμβανομένης της κρουαζιέρας και εισπράξεις που ξεπέρασαν τα 21,6 δισ. ευρώ.
«Η προηγούμενη χρονιά, επιβεβαίωσε την ανθεκτικότητα του ελληνικού τουρισμού, σε μία εποχή πολλαπλών ανατροπών και αβεβαιοτήτων» ανέφερε ο Γιάννης Παράσχης, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων στη συνεδρίαση της 33ης τακτικής γενικής συνέλευσης που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα. «Η χρονιά που μας πέρασε απέδειξε στην πράξη πως ο ελληνικός τουρισμός δεν είναι απλώς ένας ισχυρός τομέας της οικονομίας αλλά αποτελεί τον σταθεροποιητή της. Ο τομέας μας διεύρυνε το αποτύπωμά του, επιβεβαίωσε τη συμβολή του και στήριξε ουσιαστικά την κοινωνική και μακροοικονομική ισορροπία της χώρας» προσέθεσε.
Για το 2025 τα μηνύματα συνεχίζουν να είναι θετικά και αυτό τεκμηριώνεται από τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ και της ΤτΕ, σύμφωνα με τα οποία από τις αρχές του χρόνου μέχρι και τις αρχές Ιουνίου οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις, παρουσιάζουν αύξηση κατά +7% σε σχέση με το 2024. Σε επίπεδο ταξιδιωτικών εισπράξεων, την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου 2025, διαμορφώθηκαν στα 1,073 δισ. ευρώ με άνοδο κατά 4,4% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024. Την ίδια στιγμή, ο προγραμματισμός αεροπορικών θέσεων για την περίοδο Μαρτίου – Οκτωβρίου του 2025 παρουσιάζει αύξηση της τάξεως του 5,3%.
«Πίσω από τη θετική αποτίμηση, τόσο της περυσινής χρονιάς, όσο και των φετινών εκτιμήσεων, υπάρχουν σύνθετες και επιτακτικές προκλήσεις οι οποίες ρίχνουν ήδη την σκιά τους και θα μας επηρεάσουν ακόμα περισσότερα από το 2026 και μετά και τις οποίες δεν μπορούμε να αγνοήσουμε» τόνισε ο κ. Παράσχης και εξήγησε ότι σε αυτές περιλαμβάνονται οι υποδομές, το χωροταξικό, η ανταποδοτικότητα στους προορισμούς, η ανταγωνιστικότητα και η βιωσιμότητα.
Στο επίκεντρο χωροταξικό και υποδομές
Το σημαντικότερο διαρθρωτικό ζήτημα που παραμένει σε εκκρεμότητα και επηρεάζει επενδύσεις και ανταγωνιστικότητα είναι το χωροταξικό. Όπως ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, ο χωροταξικός σχεδιασμός είναι θεμέλιο για βιώσιμη ανάπτυξη και ασφάλεια δικαίου. Η θεσμοθέτηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου Τουρισμού η οποία παραμένει σε εκκρεμότητα είναι απολύτως αναγκαία για να υπάρξει ένα σαφές και σταθερό πλαίσιο για τις τουριστικές επενδύσεις. Παράλληλα, απαιτείται εναρμόνιση με τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια για αποφυγή αντιφάσεων και αυθαίρετων ερμηνειών που δημιουργούν ανασφάλεια και στρεβλώσεις. Χωρίς ασφάλεια δικαίου, σοβαρές επενδύσεις δεν θα υλοποιηθούν και η φέρουσα ικανότητα των προορισμών θα κινδυνεύσει.
Στο ίδιο μήκος κύματος, η επιβολή και οι διαδοχικές αυξήσεις του τέλους ανθεκτικότητας, η αύξηση του τέλους παρεπιδημούντων χωρίς τη δυνατότητα ουσιαστικής διαβούλευσης και χωρίς σαφή ανταποδοτικότητα, ανέδειξε ένα βαθύτερο πρόβλημα: την ανάγκη μιας πιο προβλέψιμης, δίκαιης και συμμετοχικής φορολογικής πολιτικής για τον τουρισμό. Ο ΣΕΤΕ ζητά ανασχεδιασμό των σχετικών πολιτικών, ώστε να διασφαλίζεται ότι κάθε μέτρο επιβάρυνσης, επιστρέφει σε σημαντικό βαθμό στις τοπικές κοινωνίες ενισχύοντας τις τοπικές υποδομές στις περιοχές που υποδέχονται τους επισκέπτες.
Παράλληλα, η αναβάθμιση των υποδομών καθίσταται αναγκαία για την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα του τουριστικού προϊόντος. «Χρειαζόμαστε στοχευμένες παρεμβάσεις σε λιμάνια, μαρίνες οδικά δίκτυα, ύδρευση, αποχέτευση, διαχείριση απορριμμάτων και ενέργειας. Η ανταποδοτικότητα των τελών πρέπει να διασφαλίζει ότι οι σχετικοί πόροι επιστρέφουν σε έργα και υπηρεσίες που ενισχύουν την ποιότητα των τουριστικών προορισμών» ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ και στάθηκε σε τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα:
-Την ανάγκη αναβάθμισης των λιμενικών και λοιπών υποδομών που τόσο αναδείχθηκε φέτος στο Παγκόσμιο brand της Σαντορίνης,
-Την επείγουσα ανάγκη για εκθεσιακές και συνεδριακές υποδομές τουλάχιστον σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη για να πρωταγωνιστήσει η χώρα στον υψηλής απόδοσης τομέα του MICE
-Τον εξαιρετικά κρίσιμο τομέα των υπηρεσιών αεροναυτιλίας ο οποίος χρειάζεται αναβάθμιση συστημάτων, πρόσθετο στελεχιακό δυναμικό αλλά και σαφή διασφάλιση των επιπέδων παραγωγικότητας για να αποφεύγονται οι δυσλειτουργίες και οι καθυστερήσεις που επηρεάζουν τα δύο τρίτα του εισερχόμενου τουρισμού που ταξιδεύει αεροπορικά.
Αναφορικά με το ζήτημα της βραχυχρόνιας μίσθωσης, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ ο αριθμός των κλινών βραχυχρόνιας μίσθωσης στην χώρα μας πιθανότατα ξεπερνά την περίοδο αιχμής αυτόν των ξενοδοχείων. Η ανάπτυξη της βραχυχρόνιας μίσθωσης σε αρκετές περιοχές της χώρας έχει προκαλέσει στρεβλώσεις τόσο στην τουριστική εμπειρία όσο και στην καθημερινότητα των κατοίκων. «Οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης και ειδικότερα του υπουργείου Τουρισμού στο ζήτημα αυτό τα τελευταία χρόνια είναι αξιοσημείωτες» ανέφερε ο κ. Παράσχης και συμπλήρωσε: «Ο ΣΕΤΕ έχει σταθερή θέση υπέρ ενός στιβαρού κανονιστικού πλαισίου που διαχωρίζει την επαγγελματική από την ιδιωτική δραστηριότητα, διασφαλίζει τη φορολογική ισοδυναμία, προάγει την αποτελεσματική εκμετάλλευση της αξιοποιήσιμης γης και προστατεύει την κατοικία και την κοινωνική συνοχή».
Εργασία και βιωσιμότητα
Το μεγάλο κεφάλαιο του ελληνικού τουρισμού, είναι το ανθρώπινο δυναμικό. Ο ΣΕΤΕ, ως υπεύθυνος κοινωνικός εταίρος, στηρίζει κάθε προσπάθεια της πολιτείας που διασφαλίζει τα δικαιώματα των εργαζομένων και προάγει τις υγιείς εργασιακές σχέσεις στον τουρισμό. Στο πλαίσιο αυτό, στηρίζει και την κάρτα εργασίας. «Ζητούμε η εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας να προσαρμοστεί στις ιδιαίτερες ανάγκες του κλάδου, διασφαλίζοντας τα δικαιώματα των εργαζομένων χωρίς να υπονομεύει τη λειτουργικότητα των επιχειρήσεων. Χρειαζόμαστε εκσυγχρονισμό και προσαρμογές σε εργασιακές ρυθμίσεις όπως σπαστά ωράρια, χρόνοι προετοιμασίας, αναπαύσεις κλπ, σε συνδυασμό με στοχευμένα προγράμματα reskilling και upskilling, αλλά και αποτελεσματικότερη διαχείριση της διαδικασίας των μετακλήσεων, ώστε να καλυφθούν οι σοβαρές ελλείψεις ανθρώπινου δυναμικού» υπογράμμισε ο κ. Παράσχης.
Μεγάλη βαρύτητα για τον ΣΕΤΕ έχουν και ζητήματα που αφορούν τη βιωσιμότητα. Η πράσινη μετάβαση του κλάδου απαιτεί άμεση ενεργοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων που θα στηρίξουν τις τουριστικές επιχειρήσεις στην υιοθέτηση βιώσιμων πρακτικών και τεχνολογιών. Σε αυτό το πεδίο ο Σύνδεσμος δίνει μεγάλη βαρύτητα, επιδιώκοντας τόσο τη θεσμική ενσωμάτωση της βιωσιμότητας στις πολιτικές για τον τουρισμό, όσο και την πρακτική στήριξη των επιχειρήσεων μέσα από την πρωτοβουλία αυτορρύθμισης METRON Sustainable Tourism. Σε αυτή τη διαδρομή, το METRON δίνει στις τουριστικές επιχειρήσεις τα απαραίτητα εργαλεία για να μετρούν, να βελτιώνουν και να ενισχύουν την πρόοδό τους στους δείκτες βιωσιμότητας. «Καλούμε όλο τον τομέα, περισσότερες επιχειρήσεις κάθε μεγέθους και δραστηριότητας, να συμμετάσχουν ενεργά. Γιατί η πράσινη και κοινωνικά υπεύθυνη μετάβαση του τουρισμού είναι κοινός στόχος και επιτακτική ανάγκη» σημείωσε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ.
Αναφορικά με το ζήτημα των χρηματοδοτήσεων ο κ. Παράσχης επεσήμανε ότι η ραχοκοκαλιά του ελληνικού τουρισμού είναι οι χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις σε όλη την χώρα. Η ελλιπής πρόσβαση σε χρηματοδότηση παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις αυτές. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΕΤΕ, στις προηγούμενες προκηρύξεις του Αναπτυξιακού Νόμου αλλά και των προγραμμάτων ΕΣΠΑ η πλειονότητα των τουριστικών αιτήσεων έμεινε χωρίς χρηματοδότηση, δημιουργώντας σημαντικό απόθεμα ώριμων επενδυτικών σχεδίων που δεν έχουν προχωρήσει. Με τον πρόσφατο ψηφισμένο νέο Αναπτυξιακό Νόμο, είναι όμως κρίσιμο να διασφαλιστεί ότι οι νέοι πόροι και τα κίνητρα θα ανταποκρίνονται στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες του τουριστικού τομέα. «Στόχος μας είναι να δούμε ένα Αναπτυξιακό Νόμο πραγματικά φιλικό προς την τουριστική επένδυση τόσο για μεγάλες αλλά κυρίως για μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις» τόνισε και συμπλήρωσε: «ο τουρισμός δεν μπορεί και δεν πρέπει — να απουσιάζει από τον κεντρικό σχεδιασμό για τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας. Στον νέο Αναπτυξιακό Νόμο, έστω και συμβολικά, απουσιάζει στο προοίμιο η ρητή αναφορά στον τουρισμό. Για έναν τομέα που συμβάλλει τόσο σημαντικά στην ελληνική οικονομία, η αναγνώριση του ρόλου του και στο επίπεδο του αφηγήματος για το παραγωγικό μοντέλο παραμένει, κατά τη γνώμη μας, απολύτως αναγκαία. Με τεκμηρίωση, συνέχεια και αίσθηση ευθύνης, διεκδικούμε ένα θεσμικό περιβάλλον που θα αναγνωρίζει τον τουρισμό όχι ως ευκαιριακό πυλώνα ανάπτυξης, αλλά ως θεμέλιο της παραγωγικής και κοινωνικής συνοχής της χώρας».
