Δημοσιεύθηκε: Κυριακή 6 / 4 / 2025 , 23:11 από news_room

Φωτογραφίες – Ρεπορτάζ: Βαγγέλης Καρπαθάκης ©

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ – ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ, ΑΘΗΝΑ 6 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2025| Με αισθήματα χαράς και ευφροσύνης υποδέχθηκε σήμερα απόγευμα ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ηλιουπόλεως Αθηνών, το ιερό λείψανο του αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Το Ιερό Λείψανο μεταφέρθηκε από το Καρπενήσι αδεία και ευλογία του σεβ. Μητροπολίτη Καρπενησίου κ. Γεώργιου και το υποδέχθηκε σεπτή αδεία του μακ. Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου ο θεοφ. Επίσκοπος Σαλώνων κ. Ιγνάτιος παρουσία του εκπρόσωπου του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων στην Ελλάδα, του Δημάρχου της Ηλιούπολης Στάθη Ψυρρόπουλου, κληρικών και λαϊκών.

Το ιερό λείψανο μεταφέρθηκε με πομπή Μοτοσυκλετιστών της ομάδας «Ζ», της Ελληνικής Αστυνομίας στο νησάκι απέναντι από τον Ιερό Ναό όπου οι Ιεροψάλτες, και ιερόπαιδες του Ναού με τον πανοσολ. Αρχιμανδρίτη Σπύριδωνα Κατραμάδο λιτανευτικά κόμισαν στα πρόθυρα του ιερού ναού το ιερό λείψανο του Αγίου στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Απολλωνίας και Φιέρι κ. Νικόλαο και κατόπιν τελέστηκε δέησης και η εκφώνηση λόγου* του Αρχιμανδρίτη Σπυρίδωνα ο οποίος σημείωσε:

«Ευρισκόμενοι ήδη χρονικώς με τη χάρη του Θεού στο δεύτερο ήμισυ της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής με αισθήματα βαθύτατα της συγκινήσεως και δοξολογίας προς το υπερύμνητο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού και με αίσθημα θρησκευτικής ευλάβειας Υποδεχόμαστε στο καθεδρικό ναό της πόλης μας, ο φιλόχριστος λαός και η ενορία μας, απότμημα από το χαριτόβρυτο Ιερό Λείψανο του Αγίου Εθνοϊερομάρτηρος και εις Αποστόλου Αγίου Κοσμά του Αιτωλού.

Απόψε, στην όμορφη αυτή ανοιξιάτικη βραδιά της Κυριακής 6 Απριλίου, το οποίο ήλθε ως μια ευλογία εξαιρετική από την Ιερά Μητρόπολη Καρπενησίου, με την φιλάδελφη ευχή του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Κυρίου Γεωργίου, προς αγιασμό και ενίσχυση του φιλοχρίστου λαού του Θεού. Μόλις όμως προανέφερα μια εβδομάδα πριν από την είσοδό μας στη Μεγάλη Εβδομάδα, την Εβδομάδα των Παθών, του Σταυρού, της Ταφής και της Λαμπροφόρου Εγέρσεως, της πορείας προς την εορτή του Πάσχα και του Κυρίου και δικού μας Πάσχα.

Οδεύοντας προς την Εβδομάδα των Παθών, του Σταυρού, της Ταφής και της Αναστάσεως του Κυρίου μας, η Μητέρα Εκκλησία, αυτό το σώμα του Χριστού, του οποίου όλοι αποτελούμε τίμια μέλη, μας καλεί να εντείνουμε το πνευματικό μας αγώνα, ώστε, ψυχές καθαρές και “αρρυπώτοις χείλεσι”, να συμπορευθούμε βιωματικώς με τον προς τον εκούσιο πάθος του Σωτήρα και Λυτρωτή Κύριό μας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η τιμητική προσκύνηση των Ιερών Λειψάνων των Αγίων μας, που είναι γεμάτα από τη χάρη του Παράκλητου, αυτού του Αγίου Πνεύματος, που συγκροτεί το θεσμό της Εκκλησίας, αποτελεί μία ακόμα πρόσκληση, ένα ακόμα ποιμαντικό τρόπο και μέσον και μία ακόμα από τις τόσες άλλες πλούσιες δωρεές του Χριστού προς αγιασμό και σωτηρία.

Είναι γνωστό τοις πάσι, ότι τα σεβάσμια και ιερά προσκυνήματα από περάτων έως περάτων της οικουμένης, μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, αποτελούν έναν αναπόσπαστο μέρος της Ορθοδόξου Παραδόσεώς μας. Είναι μία ποιμαντική πρακτική δοκιμασμένη από τους Αγίους Πατέρες, η οποία έχει τις ρίζες της στα βάθη των Χριστιανικών αιώνων και συντελεί καθοριστικά στην στήριξη, την παράκληση και τον αγιασμό του λαού του Θεού στο πνευματικό του αγώνα.

Η ευλογητή έλευση του αποτμήματος του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Ενδόξου η Εθνοϊερομάρτυρος κι Ισαποστόλου Κοσμά του Αιτωλού στην ενορία και την πόλη μας δεν έγινε τυχαία.
Έχει και μία ακόμα ιδιαίτερη σημειολογία. Ο Άγιος Ισαπόστολος Κοσμάς λειτουργεί στις δύσκολες μέρες της εποχής μας, της στείρας και άνυδρης πνευματικά ως πνευματική εγερτήρια σάλπιγγα. Μία σάλπιγγα που δυνατά μας καλεί όσο ακόμα το επιτρέπουν οι καταστάσεις γύρω και στον κόσμο μας να εγερθούμε από πνευματική μας ραθυμία, αδιαφορία, νωθρότητα και οκνηρία και να ξυπνήσουμε από το λήθαργο που οδηγεί σε πνευματικό κατήφορο αλλά και να αντισταθούμε σε ό,τι θέλει να κλέψει με σκοτεινούς τρόπους και μεθόδους.

Τόσο από μέσα μας όσο και από γύρω μας, κάθε αξία και κάθε ιδανικό που αφορούν την πίστη και την αφοσίωσή μας στην Εκκλησία και στην αγάπη και την διαφύλαξη των ιερών θεσμών
και όσων άλλων συγκροτούν ακόμα και στις μέρες μας την οικογένεια, την παιδεία και την ελευθερία της φιλτάτης της μας πατρίδας.

Ο Άγιος Εθνοϊερομάρτυρας και Ισαπόστολος Κοσμάς ο Αιτωλός εγκατέλειψε χάρη της σωτηρίας του γένους των Ορθοδόξων, την ησυχία του και την άσκηση στην περιώνυμο και σεβάσμια Μονή του Φιλοθέου του Αγίου Όρους όπου ασκούνταν και περιήλθε όλα τα κακοτράχαλα βουνά και τα λαγκάδια της αιματοβαμμένης με αίμα ιερών και αγίων τέκνων της για να διαλαλεί τον Σταυρό και την Ανάσταση του Κυρίου μας και ότι δύο πράγματα δεν μπορούν να λείψουν από μέσα μας, Χριστός και Ελλάδα.

Σε επίρρωση δε αυτής της κατά θεόν βιωτής του, της ομολογίας και της μαρτυρίας του, έδωσε και το αίμα του όπως οι Άγιοι Απόστολοι και οι Άγιοι Μάρτυρες αφού μαρτύρησε στην περιοχή Καλικόντασι εκεί όπου από τότε μέχρι και σήμερα υπάρχει ο τάφος και η Μονή του και μας περιποιεί ιδιαίτερα τιμή η φυσική παρουσία του άξιου Μητροπολίτη Απολλωνίας και Φιέρι Κυρίου Νικολάου, χθες και σήμερα, απόψε και αύριο. Δοξάζουμε το Υπερύμνητο όνομα του Πανάγιου Τριαδικού Θεού με ευγνώμονα διάθεση και βαθεία ευλάβεια, τιμούμε και σεβόμενα υπερβάλλοντος τους Αγίους μας ως φανερώσεις του Ιδίου του Κυρίου μας, ως πολυτίμητα δώρα του Θεού, ως διδασκάλους της αρετής και της θεογνωσίας, ως απλανείς οδηγούς στην Χριστό ζωή, ως φιλόστοργους ευεργέτες και φύλακες της ζωής μας, ως ομολογητές της πίστεως, ως αφηγητές της Ευαγγελικής ζωής, ως νοητό νέφος προστασίας και ασφαλείας και ευχαριστούμε εκ βάθους καρδίας αρχικά τον Σεβασμιότατο Αδελφό Μητροπολίτη Καρπενησίου κ. Γεώργιο και τον εξ ονόματος αυτού, Συμπρεσβύτερο Πατήρ Γεώργιο, Προϊστάμενο του Ιερού Ναού των Ευρυτάνων Αγίων στην πόλη του Καρπενησίου, για την μέγιστη ευλογία που απόψε όλοι απολαμβάνουμε στην πόλη μας.

Ευχαριστούμε το Νέο Αρχιεπίσκοπο Τιράνων Δυρραχίου και Πάσης Αλβανίας κ. Ιωάννη, ως Άλλο Ιησού του Ναυή, Συνεχιστή του Μωυσέως, του αειμνήστου Μεγάλου Αρχιεπισκόπου Αναστασίου στο έργο της Συνέχισης της Ασφαλούς Πορείας και όλων των αδελφών μας πιστών της Αδελφής Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλβανίας, για την ευλογία και εκκλησιαστική άδεια της παρουσίας του σεβ. Μητροπολίτη Απολλωνίας και Φιέρι Κυρίου Νικολάου, σήμερα εδώ.

Ευχαριστούμε εκ βάθους καρδίας τον αδελφό και θεοφιλέστατο Επίσκοπο Σαλώνων κ. Ιγνάτιο, όπως τα αρχιερατικά χέρια του οποίου ως εκπροσώπου της αυτού μακαριότητος του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. κ. Ιερωνύμου και ποιμενάρχη μας παραδόθηκε απόψε ιερά λειψανοθήκη, προκειμένου να τοποθετηθεί για μία εβδομάδα στο μέσο του ναού μας προς προσκύνηση και ευλογία και δοξολογία προς τον Θεό.

Ευχαριστούμε τον αγαπητό φίλο και αδελφό κ. Ευστάθιο Ψυρρόπουλο, τέκνο πνευματικό της ημετέρας μετριότητας, για τον συντονισμό και για όλους τους κόπους και τις εργασίες που προηγήθηκαν εκ μέρους των δήμων και των τοπικών φορέων και αφορούσαν την άρτια εκτός ναού υποδοχή του Ιερού Λειψάνου, καθώς και τους εκπροσώπους των Δημοτικών Συμβουλίων του Ερυθρού Σταυρού, του Πολιτιστικού Συλλόγου των Κρητών, των Ηπειρωτών και Μέλλον της Μέθεξης της Πόλεως μας.

Ευχαριστούμε για τη βοήθεια στην ομαλή διεξαγωγή της υποδοχής στην Αρχηγία της Ελληνικής Αστυνομίας, όπου διέθεσε μοτοσικλετιστές της ομάδας ΖΗΤΑ, μαζί με τις Αρχές της Αστυνομίας και του Δήμου.

Ευχαριστώ τέλος τους πολύτιμους συνεργάτες μου, τους αδερφούς μου, συμπρεσβυτέρους, τα μέλη της Εκκλησιαστικής Επιτροπής και τους πρώην Εκκλησιαστικούς Συμβούλους,
τις κυρίες όλων των ομάδων ποιμαντικής εργασίας της Ενορίας μας, τον Πρωτοψάλτη και τους Ιεροψάλτες και οι αναγνώστες του Ιερού Ναού μας, αλλά και όλους τους ενορίτες και συμπολίτες μου και να ευχηθώ σε όλους καλή μεγάλη εβδομάδα και καλή Ανάσταση.

Ακολούθως τον λόγο έλαβε ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Σαλώνων κ. Ιγνάτιος ο οποίος αφού ευχαρίστησε για την πρόσκληση τον Αρχιμανδρίτη Σπυρίδωνα Κατραμάδο σημείωσε: « Το Ιερό Λείψανο βρίσκεται εδώ μπροστά μας για να μας βοηθήσει να μπούμε στην Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα έχοντας κοντά μας την δική του πρεσβεία, την δική του αγάπη προς την Πατρίδα μας και την Εκκλησία μας, που χωρίς αυτόν εμείς θα ήμασταν ακόμα ραγιάδες κάτω από την πόρτα του κατακτητή Οθωμανού. Είναι σίγουρο ότι ο Άγιος Κοσμάς δεν είναι μόνο μπροστά μας είναι και δίπλα μας, είναι και στον ουρανό. Αυτός ο οποίος δεν είναι τυχαίος, είναι ένας ισαπόστολος, είναι ένας μάρτυρας, είναι κάποιος που βρίσκεται δίπλα στον θρόνο της Παναγίας Τριάδος και πρεσβεύει για όλους εμάς. Σε λίγο πέφτει ο ήλιος, αλλά είναι μαζί μας, αυτός, ο άλλος ήλιος, της δικαιοσύνης ο Χριστός μας, ο οποίος δια του Αποστόλου Του, για του Αγίου Του, δια του Μάρτυρος Του είναι μαζί μας και σε λίγο θα εισακούσει όλες τις προσευχές μας. Θέλω να σας συγχαρώ που βρίσκεστε εδώ για να τιμήσετε τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό. Αφήσατε τα σπίτια σας, την ησυχία σας, την ξεκούραση σας, αυτή τη Κυριακή για να έλθετε έως εδώ και σας συγχαίρω και εύχομαι στις οικογένειες σας καλή Μεγάλη Εβδομάδα και καλή Ανάσταση».

Τον λόγο,  κλείνοντας την σειρά των ομιλητών έλαβε ο Δήμαρχος της Ηλιούπολης Στάθης Ψυρρόπουλος ο οποίος από την πλευρά του στον σύντομο λόγο του σημείωσε: «Είναι τιμή μας σεβασμιώτατε, και θα ήθελα εκ μέρους όλου του Δημοτικού Συμβουλίου αλλά και όλων των συμπολιτών μου, επειδή είναι χαρά η παρουσία σας εδώ να σας απονείμουμε ένα Τιμής Ένεκεν , ένα ενθύμιο που ευλογείτε την πόλη μας, την προστατεύετε, και πραγματικά η Ορθοδοξία είναι εκείνη που ενώνει όλους του λαούς του κόσμου, και η παρουσία σας εδώ το αναδεικνύει όσο για το Έθνος μας, όσο και για την πόλη μας, και εύχομαι το Ιερό Λείψανο, πραγματικά να είναι δίπλα στην νεολαία της πόλης, να την φωτίζει και να μεταλαμπαδεύει όσα ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός δίδαξε με το έργο του».

Στην συνέχεια τελέστηκε Μέγας Κατανυκτικός Εσπερινός Χοροστατούντος του Σεβ. Μητροπολίτη Απολλωνίας και Φιέρι κ. Νικολάου, και συγχοροστατούντος του θεοφιλεστάτου Επισκόπου Σαλώνων κ. Ιγνατίου όπου έψαλλε κατανυκτικά η χορωδία του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ηλιουπόλεως υπό την διεύθυνση του χοράρχη αυτής Αθανάσιου Δασκαλοθανάση.

Το Ιερό Λείψανο του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού θα παραμείνει στον Ναό μέχρι το Σάββατο 12 Απριλίου 12:30μ.μ.

Το πρόγραμμα αναλυτικά κατά την παραμονή του Ιερού Λειψάνου περιλαμβάνει:

ΚΥΡΙΑΚΗ 6/4/2025 ΚΥΡΙΑΚΗ 6/4/2025

7.45π.μ. Υποδοχή του Μητροπολίτου Απολλωνίας και Φίερι κ. Νικολάου και τέλεση της Αρχιερατικής Θ. Λειτουργίας. Στο τέλος θα γίνει Τρισάγιο στο Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας κυρού ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ.

7:00μ.μ. Υποδοχή του Ι. Λειψάνου στο Νησάκι από τον Προϊστάμενο Αρχιμ. κ. Σπυρίδωνα, τους Ιεροψάλτες-Αναγνώστες του Ναού. Λιτάνευση έως τα Προπύλαια του Ι. Ναού , Επίσημη υποδοχή. Προσφώνηση – αντιφώνηση από τον Εκπρόσωπο του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου, Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Σαλώνων κ. Ι Γ Ν Α Τ Ι Ο, παρουσία του Κλήρου, του Δημάρχου, των Τοπικών Φορέων και του Λαού της πόλης μας.

7.15μ.μ. Τέλεση τελευτ. Κατανυκτικού Εσπερινού από τον Μητροπολίτη Απολλωνίας και Φίερι κ. Νικόλαο.

ΔΕΥΤΕΡΑ 7/4/2025 7:00μ.μ. Εισήγηση του Αιδ/τάτου Πρωτοπρ. κ. Ευάγγελου Φεγγούλη, εκ του Ι. Ναού Αγ. Παρασκευής Αγρινίου, με θέμα: «Τα βήματα του Πατροκοσμά στη γενέθλια γη του και στα δύσβατα μονοπάτια της Ευρυτανίας».

ΤΡΙΤΗ 8/4/2025 7:00μ.μ. Εισήγηση του Αιδ/τάτου. Πρωτοπρ. του Οικ. Θρόνου κ. Ηλία Σέπερη εκ της Ι. Μητροπόλεως Ιωαννίνων, με θέμα: «Ο Άγ. Κοσμάς ο Αιτωλός στην Άπειρο Χώρα. Με άπειρη παρρησία ενώπιος με το άπειρο Έλεος του Θεού».

ΤΕΤΑΡΤΗ 9/4/2025 7:00μ.μ. Εισήγηση του κ. Μιχαήλ Τρίτου, τ. Κοσμήτορος της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ., με θέμα: «Ο Άγ. Κοσμάς ο Αιτωλός και το χάρισμα της προφητείας».

ΠΕΜΠΤΗ 10/4/2025 7:00μ.μ. Εισήγηση του κ. Κωνσταντίνου Χολέβα, Πολιτικού Επιστήμονος – Συγγραφέως, με θέμα: «Η Ελληνική Γλώσσα και Παιδεία στη διδασκαλία του Αγ. Κοσμά του Αιτωλού».

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 11/4/2025 7:00μ.μ. Εισήγηση του Πανοσ/τάτου Αρχιμ. κ. Εφραίμ εκ της Ι. Μονής Αγ. Διονυσίου Ολύμπου, με θέμα: «Ο Αγ. Κοσμάς ο Αιτωλός ως Μοναχός και Ιεραπόστολος».

ΣΑΒΒΑΤΟ 12/4/2025 7.30π.μ. Τέλεση Θ. Λειτουργίας

12.00 Τέλεση Παρακλήσεως στον Άγιο Κοσμά και αναχώρηση του Ι. Λειψάνου.

ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟΝ ΝΑΟ ΜΕ ΜΕΤΡΟ & ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ ΑΠΟ:
Α) Σταθμό “Δάφνη” λεωφορείο 237 (Άνω Ηλιούπολη – Στ. Δάφνης), αποβίβαση στη στάση ΠΛ. ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ (11η στάση).
Β) Σταθμό “Ηλιούπολη” λεωφορείο 201 (Αγ. Δημήτριος προς Αργυρούπολη), αποβίβαση στη στάση ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ/ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ (Πλ. Εθν. Αντιστάσεως).

Λίγα λόγια για τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό:
Είναι δικαιολογημένη η τιμή με την οποία περιβάλλουμε όλοι την θρυλική μορφή του Αγ. Κοσμά, όχι μόνο γιατί πέρασε από την Ήπειρο και κήρυξε, αλλά και γιατί με τις περιοδείες του σε όλη την Ελλάδα, στήριζε τους σκλαβωμένους στους Τούρκους Ρωμιούς με εφόδιο την Ορθόδοξη Πίστη και την αγάπη του για την Πατρίδα. Η 24η Αυγούστου αποτελεί ορόσημο για τον Ελληνισμό, γιατί το 1779 μ.Χ., μαρτύρησε ο Άγ. Κοσμάς για τον Χριστό και την Ελλάδα. Υπήρξε Πρόδρομος της Εθνικής Επαναστάσεως του 1821. Οι Αγαρηνοί, με βία και σκληρές μεθόδους που χρησιμοποιούσαν, κατάφερναν μερικούς από τους υποδούλους να τους κάνουν αρνησίθρησκους, να προδώσουν την Χριστιανική Πίστη, να ασπασθούν τον Μωαμεθανισμό με συνέπεια να παύσουν οι εξωμότες να είναι Ρωμιοί και Έλληνες, κάτι που, αν συνεχιζόταν, θα είχε τραγικές συνέπειες.

Υπήρξαν περιοχές στην Ελλάδα, όπου κάποιοι κάτοικοι έγιναν μουσουλμάνοι. Την κρίσιμη εκείνη ώρα «εγένετο άνθρωπος απεσταλμένος παρά Θεού», ο Άγ. Κοσμάς ο Αιτωλός που μόναζε τότε στην Ι. Μονή Φιλοθέου του Αγ. Όρους. Πληροφορούμενος τα δεινά που υπέφεραν οι ραγιάδες, αποφάσισε να αφήσει την μοναχική άσκηση και να κηρύξει το θέλημα του Θεού στον λαό, που, κατά τον λόγο της Αγ. Γραφής, καθόταν «εν χώρα και σκιά θανάτου». Με την ευλογία του Οικουμενικού Πατριάρχου Σεραφείμ Β΄, διορίστηκε «Ιεροκήρυξ του Γένους», πραγματοποιώντας 4 ιεραποστολικές περιοδείες, από τα Δωδεκάνησα μέχρι το Μπεράτι και την Αυλώνα, που κράτησαν 19 χρόνια. Με τις Διδαχές του συγκράτησε τους Ρωμιούς στην Ορθόδοξη Πίστη, τους οποίους παρακινούσε σε μετάνοια και σε έργα αγάπης και αρετής. Ίδρυσε σχολεία, «10 Ελληνικά» και «200 για κοινά γράμματα». Πέτυχε την μεταφορά των παζαριών από την Κυριακή στο Σάββατο. Μάθαινε τους ανθρώπους να μπολιάζουν τα άγρια δένδρα, να τα μεταβάλλουν σε καρποφόρα.

Είχε το χάρισμα της προφητείας και πολλά από όσα προφήτευσε πραγματοποιήθηκαν. Περιοδεύοντας σε ολόκληρο τον Ελλαδικό χώρο και ειδικότερα στην περιοχή της Β. Ηπείρου, κήρυττε απλά, θαρραλέα, σταθερά, Χριστό και Ελλάδα, και έδινε ελπίδα ότι σύντομα θα έλθει «το ποθούμενο, η ελευθερία». Άφησε πολύτιμη κληρονομιά, τις «Διδαχές» και τις «Προφητείες» του. Η Εκκλησία επιβεβαίωσε την αγιότητά του με την 260/20.4.1961 Συνοδική Πράξη Αναγνωρίσεως του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ως «Αγίου και ΕθνοΙερομάρτυρος-Ισαπόστολου». Υπήρξε το μεγαλύτερο κεφάλαιο της Εκκλησίας της Ελλάδος στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, η επιφανέστερη λαοπαιδευτική και νεοπατερική μορφή της νεοελληνικής εθνότητας, ο επιβλητικότερος λαϊκός αναγεννητής των τελευταίων χρόνων της σκλαβιάς και ένας από τους λίγους, που έκαναν θετική προεργασία και εξασφάλισαν εγγυήσεις επιτυχίας στον αγώνα του 1821.

Στη μεγάλη αυτή μορφή είναι αφιερωμένος και ο μοναδικός στην Ελλάδα Ι. Ναός της πόλεως της Κόνιτσας, τον οποίο ανήγειρε το 1975 η ευλάβεια του λαού, με προσπάθειες του Μητροπολίτου Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΥ, για να φανερώνει την εσαεί ευγνωμοσύνη των Ηπειρωτών αλλά και όλων των Ελλήνων προς το έργο και την προσφορά του Αγ. Κοσμά στο Γένος των Ρωμιών.

Η Ιερά Μονή του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού και τα Ιερά Λείψανα του Αγίου
Ό,τι αισθάνεται ο κάθε Ρωμιός όταν ατενίζει την Αγ. Σοφιά, το ίδιο νιώθει επισκεπτόμενος το προσφάτως ανακαινισθέν Καθολικό της Ι. Μονής του Μεγάλου Φωτιστή του Γένους Πατρο-Κοσμά του Αιτωλού στο Κολικόντασι Αλβανίας. Η Μονή του Αγ. Κοσμά βρίσκεται βόρεια της Απολλωνίας, στην ανατολική όχθη του Αψοὐ ποταμού και απέχει λίγο από την πόλη Φίερι. Χτίστηκε μεταξύ του Αυγούστου του 1813 και του Ιουνίου του 1814 από τον Αλή Πασά τον Τεπελενλή, όταν αυτός περιέλαβε στο πασαλίκι του το Μπεράτι και την περιοχή του. Ο Αλής, μπαίνοντας στο Μπεράτι, θυμήθηκε τον Αγ. Κοσμά και κάλεσε τον Μητροπολίτη Ιωάσαφ Β’, τον οποίο πρόσταξε να κάνει την ανακομιδή του Λειψάνου του Αγίου και να κτιστεί μοναστήρι επ’ ονόματι του, επειδή τον γνώρισε «ως αληθή άνθρωπο του Θεού». Στο εξωτερικό της κόγχης του Ιερού γίνεται αναφορά στον Αλή Πασά. «ΑΝΗΓΕΡΘΗ ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ/ Ο ΘΕΙΟΣ ΚΑΙ ΙΕΡΟΣ ΟΥΤΌΣ ΝΑΟΣ ΔΙΑ ΠΡΟΣΤΑΓΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΥΨΗΛΟΤΑΤΟΥ ΒΕΖΥΡ ΑΛΗ ΠΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΕΠΕΛΕΝΗ». Τα Λείψανα του Αγίου φυλάσσονται στην Αρχιεπισκοπή στα Τίρανα για λόγους ασφαλείας. Είναι τοποθετημένα σε ξύλινη λάρνακα. Από αυτά λείπουν: Η Αγ. κάρα, πού κλάπηκε το 1917 από Αυστροούγγρους και βρίσκεται σήμερα σε μουσείο της Βιέννης, η κάτω γνάθος, που βρίσκεται στην Μονή Αγ. Νικολάου Άνδρου.- Η κερκίς της δεξιάς χειρός, που βρίσκεται στον Ι. Ναό Αγ. Κοσμά Κονίτσης, μικρά τεμάχια από δάκτυλα χειρών και ποδιών υπάρχουν σε διάφορα μέρη, Γιάννινα, Μονή Δουσίκου. Τεμάχιο Ι. Λειψάνου δώρισε ο Αοίδιμος Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας κυρός Αναστάσιος στην Εκκλησία της Ελλάδος σε επίσκεψή του στο Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών. Τμήμα Λειψάνου, δόθηκε στην Ενορία των Ευρυτάνων Αγίων και σε Μονή της γενέτειρας του στην Αιτωλοακαρνανία. Για το πὠς σώθηκε η Μονή του Αγ. Κοσμά από την καταστρεπτική μανία του αθεϊστικού καθεστώτος του Χότζα, ο Χρήστος Μητρός από το Φίερι Αλβανίας αναφέρει: «Όταν το 1968 με νόμο του αλβανικού κράτους απαγορεύθηκε κάθε θρησκευτική εκδήλωση, ήρθε διαταγή να γκρεμισθούν οι Εκκλησίες και να εξαφανιστούν οι σταυροί από τους τάφους. Ο αστυνομικός διοικητής Φίερι πήρε μαζί του αρμόδιο συνεργείο και πήγαν στο Μοναστήρι, προκειμένου να το εξαφανίσουν. Γνωρίζοντας την ευλάβεια των Ελλήνων στον Άγ. Κοσμά έδωσε εντολή να ξεκινήσει το έργο της κατεδαφίσεως από τον τάφο του Αγίου. Όταν οι εργάτες έδωσαν το πρώτο χτύπημα στο Ιερό μνημείο, τότε μια δυνατή βοή έσπασε την ησυχία του χώρου και μια δυνατή φωτιά ξεπήδησε μέσα από τον τάφο του Αγίου. Έντρομοι οι παριστάμενοι τράπηκαν σε φυγή και δεν επανήλθαν παρά τις απειλές των Τιράνων και παρά την καθησυχαστική δήλωση του καθεστώτος ότι δήθεν εξερράγη βόμβα ξεχασμένη από τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο. Έτσι δεν βεβηλώθηκε ο τάφος του Μεγάλου αυτού Αγίου και τα χαριτόβρυτα Ι. Λείψανά του παρέμειναν εκεί ως βάλσαμο στις πληγές των χριστιανών και ελπίδα πως «θάρθη το ποθούμενον»… Μ. Τρίτου «Άγ. Κοσμάς ο Αιτωλός. Προφήτης – Φωτιστής του Γένους».

Έλεγε ο Αγ. Κοσμάς «Αδελφοί Έλληνες, μη φοβάσθε. Το σώμα σας ας το κάψουν, ας σας το τηγανίσουν. Τα υπάρχοντά σας, ας σας τα πάρουν. Χριστός και ψυχή σας χρειάζεται. Αυτά τα δύο δεν μπορεί να σας τα αφαιρέσει κανείς αν δεν τα δώσετε εσείς. Κρατήστε τους θησαυρούς της πίστεως, των ιδανικών και των παραδόσεων, μεταδώσατέ τα στα παιδιά σας και εστέ βέβαιοι ότι η Χάρις του Θεού πάντοτε θα είναι μαζί σας».

*Μετεγγραφή από ηχητικό απόσπασμα