Δημοσιεύθηκε: Δευτέρα 16 / 9 / 2024 , 0:10 από news_room

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου εγκαινίασε χθες το Μουσείο Γαΐτη – Σίμωσι στην Ίο, παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, υπογραμμίζοντας ότι αποτελεί «ένα δώρο προς τους Νιώτες, ένα κόσμημα για την Ίο, αλλά και μια προσφορά σε όλους τους Έλληνες».

Όπως τόνισε η κυρία Σακελλαροπούλου «οι δυο καλλιτέχνες συναντιούνται, από διαφορετικούς δρόμους, σε ένα συγγενές, στην ουσία του, όραμα για τον κόσμο. Και συνυπάρχουν, σύντροφοι στη ζωή και στην τέχνη, εδώ, σ’ αυτό το όμορφο Μουσείο, που σχεδίασε και υλοποίησε η κόρη τους Λορέττα Γαΐτη, με την αμέριστη στήριξη του Δήμου Ιητών και τη βοήθεια του Υπουργείου Πολιτισμού». Επισήμανε, επίσης, ότι πρόκειται για ένα « Έργο αγάπης, περηφάνιας μιας κόρης για τους σπουδαίους γονείς της και ηθικής υποχρέωσης απέναντι στην καλλιτεχνική τους κληρονομιά».

Ειδικότερα, κατά τον χαιρετισμό της η Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε:

«Με ιδιαίτερη χαρά εγκαινιάζω το Μουσείο Γαΐτη – Σίμωσι στην Ίο, τόπο φωτός που γοήτευσε και ενέπνευσε και τους δύο καλλιτέχνες, κάνοντάς τους να “ριζώσουν” εδώ και να δημιουργήσουν. Νησί καμωμένο από “το σπόνδυλο κάποιανου Δία”, όπως έγραψε ο Οδυσσέας Ελύτης, αποτέλεσε, με τη βραχώδη γυμνότητά του, τη λιτότητα των γραμμών του, την απέριττη ομορφιά του, ιδανικό περιβάλλον για τη δημιουργικότητά τους και σήμερα την ιδεώδη κατοικία για ένα έργο ποικιλόμορφο, τολμηρά νεωτερικό, απόλυτα αναγνωρίσιμο, όπως το δικό τους.

Τα “ανθρωπάκια” του Γιάννη Γαΐτη αποτέλεσαν και για μένα, όπως και για πολλούς από τη γενιά μου, μια αποκάλυψη. Μας έδειξαν πώς η τέχνη μπορεί να σχολιάζει την πραγματικότητα χωρίς να είναι στρατευμένη, πώς μπορεί να συμπυκνώνει ένα αίτημα ελευθερίας παρουσιάζοντας το αντίθετό του, δηλαδή την ομοιομορφία του αλλοτριωμένου ανθρώπου, την απέκδυση της ατομικής υπόστασης στο πλαίσιο του βιομηχανικού πολιτισμού, την ανωνυμία, την απομόνωση, τη μαζοποίηση. Η βαθύτατα πολιτική, κριτική και δηκτική διάσταση του έργου του μας συνάρπασε τότε και εξακολουθεί να μας συναρπάζει. Ο ιδιοφυής τρόπος με τον οποίο καυτηρίαζε τον εφησυχασμό, την απάθεια, την υποταγή, και απομυθοποιούσε την καταναλωτική κοινωνία, μας υποδείκνυε ότι το χιούμορ είναι ένα ισχυρό μέσο αντίδρασης και η ειρωνεία ενέχει πάντα το στοιχείο της εναντίωσης. Η επανάληψη, η τυποποίηση, η αυστηρή οργάνωση των μορφών του μας μύησαν σε μια ζωγραφική που συνδιαλεγόταν με την ποπ αρτ διατηρώντας την ανάμνηση της υπερρεαλιστικής καταγωγής της, προκειμένου να αποδώσει τη σύνθετη φύση του σύγχρονου βιώματος.

Σύντροφος και μούσα του Γιάννη Γαΐτη, η Γαβριέλλα Σίμωσι ακολούθησε έναν δικό της, εντελώς προσωπικό δρόμο. Τα αινιγματικά γλυπτά της, λευκά, απέριττα, μοιάζει να έχουν ενσωματώσει τον κυματισμό του πελάγους, μια πνοή σημαντόρων ανέμων, το μυστικό ενός κοχυλιού ξεβρασμένου στην άμμο. Οι αφαιρετικές ανθρώπινες μορφές της, ποιητικές και συμβολικές, κατακερματισμένες, συχνά ακρωτηριασμένες, αντικατοπτρισμοί της αρχαίας ελληνικής γλυπτικής και ταυτόχρονα φορείς απουσίας, μεταγγίζουν ένα σχεδόν μεταφυσικό ρίγος. Αλλά δεν αποκολλώνται από την πραγματικότητά μας. Φέρνω στον νου μου τη “Γόμα”, ένα έργο της σε μπρούτζο που φιλοξενείται στην Εθνική Πινακοθήκη. Ένα ανάγλυφο γυναικείο πρόσωπο που σβήνεται, σιγά σιγά, από το χέρι της ίδιας της γυναίκας που κρατάει γόμα, λες και η ίδια η αναπαριστάμενη διαγράφει την οντότητά της. Είναι ένα σχόλιο πάνω στη θέση της γυναίκας στη σύγχρονη κοινωνία, μια θέση συχνά περιθωριοποιημένη, που οδηγεί στην αποπροσωποποίηση και την αποδόμηση του Εγώ. Ένα αίσθημα αποξένωσης αναδύεται έντονα μέσα απ’ αυτό το ανάγλυφο, αίσθημα που διαπνέει εξάλλου συνολικά τη γλυπτική της Σίμωσι και κυριαρχεί στο έργο του Γιάννη Γαΐτη.

Κι έτσι οι δυο καλλιτέχνες συναντιούνται, από διαφορετικούς δρόμους, σε ένα συγγενές, στην ουσία του, όραμα για τον κόσμο. Και συνυπάρχουν, σύντροφοι στη ζωή και στην τέχνη, εδώ, σ’ αυτό το όμορφο Μουσείο, που σχεδίασε και υλοποίησε η κόρη τους Λορέττα Γαΐτη, με την αμέριστη στήριξη του Δήμου Ιητών και τη βοήθεια του Υπουργείου Πολιτισμού. Έργο αγάπης, περηφάνιας μιας κόρης για τους σπουδαίους γονείς της και ηθικής υποχρέωσης απέναντι στην καλλιτεχνική τους κληρονομιά, το Μουσείο αυτό αποτελεί ταυτόχρονα ένα δώρο προς τους Νιώτες, ένα κόσμημα για την Ίο, αλλά και μια προσφορά σε όλους τους Έλληνες».

Λ. Μενδώνη: “Το Μουσείο Γαΐτη-Σίμωσι στην Ίο αντιπροσωπεύει σήμερα ένα επιτυχημένο παράδειγμα ουσιαστικής πολιτιστικής αποκέντρωσης”

Το Μουσείο Γαΐτη-Σίμωσι είναι αφιερωμένο στο έργο του ζωγράφου Γιάννη Γαΐτη και της γλύπτριας Γαβριέλλας Σίμωσι, με σκοπό την παρουσίαση, ανάδειξη και προώθηση της πολυσχιδούς εικαστικής δημιουργίας των δύο δημιουργών, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, σύμφωνα και με την ανακοίνωση του ΥΠΠΟ.

«Το μακρινό 1994, ήταν η πρώτη φορά που έγινα κοινωνός της ιδέας ότι θα πρέπει να υπάρξει ένα τέτοιο μουσείο. Ήταν ο τότε δήμαρχος, Γιώργος Πουσσαίος, που μοιράστηκε μαζί μου τις σκέψεις του. Λίγα χρόνια, αργότερα ως Γενική Γραμματέας του ΥΠΠΟ, χειριστήκαμε την ένταξη του έργου και της κατασκευής του Μουσείου στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού του Γ´ Κοινοτικού Πλαισίου 2000-2006», σημείωσε η υπουργός Πολιτισμού. Και υπογράμμισε ότι το Μουσείο Γαΐτη- Σίμωσι «εντάσσεται αρμονικότατα στο φυσικό τοπίο της Ίου, χάρη στην αρχιτεκτονική του, που μεταβολίζει γόνιμα όλα τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής, για να τα μετουσιώσει σε ένα μοντέρνο οικοδόμημα, ενσωματώνοντας ταυτόχρονα, με διορατικότητα, στοιχεία του έργου του Γαΐτη και της Σίμωσι, περικλείοντας μια έκδηλη βιωματική διάσταση που το συνδέει αναπόσπαστα με την Ίο», καθώς «πηγάζει από τον έρωτα του δημιουργού Γιάννη Γαΐτη για το νησί».

«Αυτή τη συνέχεια, με την ακάματη και πολύχρονη προσπάθειά της δίνει η Λορέττα Γαΐτη που συναντά, πολύ γρήγορα, την ένθερμη αποδοχή των κατοίκων και την έμπρακτη υλική και ηθική στήριξη του Δήμου, αλλά και την ενθάρρυνση του ΥΠΠΟ», επισήμανε η Λ. Μενδώνη. «Το Μουσείο Γαΐτη-Σίμωσι αντιπροσωπεύει σήμερα ένα επιτυχημένο παράδειγμα ουσιαστικής πολιτιστικής αποκέντρωσης, ένα παράδειγμα που αξίζει να γίνει υπόδειγμα. Η πολιτιστική αποκέντρωση και η διάχυση του πολιτισμού συμπεριλαμβάνεται στις δημόσιες πολιτικές και της περιφέρειας και του υπουργείου και αποτελεί προτεραιότητά μας. Αποτελεί, όμως, εξαιρετικά ευτυχή συγκυρία όταν οι πολιτικές αυτές υιοθετούνται, υποστηρίζονται και εν τέλει εκφράζονται και συντηρούνται από τη συνδυασμένη αρμονική δράση ιδιωτών και τοπικών κοινωνιών. Τα αφαιρετικά και απρόσωπα ανθρωπάκια του Γαΐτη, το δεσπόζον λευκό στη γλυπτική τέχνη της Σίμωσι, οι καμπύλες γραμμές της αρχιτεκτονικής του κτιρίου, το άσπρο μάρμαρο του δαπέδου και των βάθρων των συνθέσεων ανακαλούν τις μορφές των ειδωλίων, έκφρασης ενός ιδιαίτερου πολιτισμού που αναπτύχθηκε εδώ, χάρη και στις ιδιάζουσες γεωμορφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες: τη θέση, το μέγεθος, την πολυμορφία και τα ιδιότυπα χαρακτηριστικά αυτής της μοναδικής αιγαιοπελαγίτικης πολυνησίας», τόνισε η υπουργός.

Η κατασκευή του κτιριακού συγκροτήματος εξαιρετικής αισθητικής, καταλαμβάνοντας περί τα 2.000 τ.μ., υλοποιήθηκε από τον Δήμο Ιητών με πόρους από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Πολιτισμός» 2000-2006 του ΥΠΠΟ. Πρόσφατα, διενεργήθηκαν εργασίες συντήρησης με την υποστήριξη του Δήμου Ιητών και χρηματοδότηση από το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Ειδικού Σκοπού Νοτίου Αιγαίου. Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός έγινε από το ζευγάρι αρχιτεκτόνων, Jacques Charrat και Λορέττα Γαΐτη, η οποία επιμελήθηκε, επίσης, τη μουσειολογική μελέτη. Η μόνιμη έκθεση εκτυλίσσεται σε 2 βασικά κτίρια. Στο «Κτίριο Γαΐτη» παρουσιάζονται έργα από την παλαιότερη περίοδο δημιουργίας του ζωγράφου, καθώς και πίνακες, εγκαταστάσεις και κατασκευές γύρω από τα εμβληματικά «ανθρωπάκια» που κυριαρχούν μεγαλοπρεπώς σε όλον τον χώρο. Στο «Κτίριο Σίμωσι» φιλοξενούνται τα γλυπτά της εικαστικού, με κυρίαρχο το λευκό χρώμα, καθώς και κολάζ με έντονα υπερρεαλιστικά στοιχεία.

Στην τελετή εγκαινίων παρέστησαν ο αναπληρωτής υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων αρμόδιος για θέματα Αθλητισμού Γιάννης Βρούτσης, η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, οι βουλευτές Κυκλάδων, Κατερίνα Μονογυιού και Μάρκος Καφούρος, ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος, ο δήμαρχος Ιητών Γκίκας Γκίκας.