O Οικουμενικός Πατριάρχης στην Ι. Μητρόπολη Νικοπόλεως και Πρεβέζης

Η Α.Θ. Παναγιότης ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος πραγματοποιεί από την Πέμπτη, 27 Ιουνίου 2024, επίσημη ποιμαντορική επίσκεψη στην Ιερά Μητρόπολη Νικοπόλεως και Πρεβέζης.

Κατά την άφιξή του στην πόλη της Πρέβεζας, με τη συνοδεία του, τον υποδέχθηκαν ο Ποιμενάρχης Σεβ. Μητροπολίτης κ. Χρυσόστομος και ο Δήμαρχος της πόλεως Εντιμ. κ. Νίκος Γεωργάκος, παρουσία του Σεβ. Μητροπολίτου Ιωαννίνων κ. Μαξίμου, εκπροσώπου του Μακ. Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, των Σεβ. Μητροπολιτών Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκταρίου Λευκάδος και Ιθάκης κ. Θεοφίλου, Άρτης κ. Καλλινίκου, Ηλείας και Ωλένης κ. Αθανασίου, Παραμυθίας, Φιλιατών και Γηρομερίου κ. Σεραπίωνος, κληρικών, Μοναχών και Αρχόντων Οφφικιαλίων της Μ.τ.Χ.Ε., του εκπροσώπου της Κυβερνήσεως Εντιμ. Βουλευτού κ. Σπυρίδωνος Κυριάκη, του Εντιμ. Βουλευτού κ. Κωνσταντίνου Μπάρκα, Αυτοδιοικητικών παραγόντων, και πιστού λαού.

Στην ομιλία του, ο Δήμαρχος Πρέβεζας καλωσόρισε με θερμούς λόγους τον Παναγιώτατο στον δήμο του, τον οποίο επισκέπτεται και πάλι ύστερα από 25 χρόνια. Στην αντιφώνησή του ο Πατριάρχης επεσήμανε, μεταξύ άλλων, τα εξής:

“Τιμώμεν, Εντιμότατε κύριε Δήμαρχε, όσους φέρουν τας υψηλάς ευθύνας διά τα κοινά, τους αγωνιζομένους διά το δημόσιον καλόν, διά την οργάνωσιν και διαχείρισιν των ανθρωπίνων πραγμάτων, διά την κοινωνικήν συνοχήν και την πρόοδον. Υπενθυμίζομεν ότι η προαγωγή όλων αυτών συμβαδίζει με την καλλιέργειαν και τον σεβασμόν των πνευματικών αξιών. Το Γένος μας είναι κληρονόμος μιάς μοναδικής μεγάλης πνευματικής και πολιτισμικής κληρονομιάς, που καθώρισε την μακράν και περιπετειώδη πορείαν του, ορίζει δε και σήμερον την ιδιοπροσωπίαν μας και αποτελεί οδοδείκτην και εχέγγυον διά το μέλλον.

Φορεύς και υπερασπιστής αυτής της τιμαλφεστάτης παραδόσεως υπήρξε και παραμένει η Εκκλησία, μέσα εις την οποίαν, όπως έχει λεχθή, διασώζονται και ολοκληρώνονται τα τιμαλφέστατα ιδεώδη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. «Η Ελληνικότητα βυζαντινίζει», σημειώνει η Ελλογιμωτάτη κυρία Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ.

Η Μετριότης μας σας προτρέπει να μη λησμονήτε τον ρόλον της Εκκλησίας εις την περιπετειώδη πορείαν του Γένους, εις την διαμόρφωσιν της ταυτότητός του, εις την παιδείαν και την πολιτισμικήν ανάπτυξίν του, τον καθοριστικόν ρόλον της εις καιρούς κλήδονος. Ποτέ η Εκκλησία μας δεν αγνόησε την ιστορίαν και την κοινωνίαν. Συνέβαλλεν εις την όξυνσιν του αισθητηρίου των πιστών διά τα σημεία των καιρών, διά τας εκάστοτε μεγάλας προκλήσεις, αλλά και διά τας θετικάς προοπτικάς κάθε εποχής. Ηγίαζε την ζωήν διά των μυστηρίων της, διά των εορτών της, έδιδε παρηγορίαν εις τας θλίψεις και ενίσχυε τους πιστούς εις την αντιμετώπισιν των οριακών καταστάσεων της ζωής. Η Ορθοδοξία είναι δεμένη με την ψυχήν μας, με την γλώσσαν και την μουσικήν, τα ήθη και τα έθιμά μας, την κοινωνικήν ζωήν, με ολόκληρον τον πολιτισμόν μας. Τα σύμβολά της είναι «οικεία και αναντικατάστατα» εις την συνείδησίν μας.”

Στη συνέχεια τελέστηκε Δοξολογία στον Ι. Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, όπου ο οικείος ποιμενάρχης προσφώνησε εγκαρδίως τον Οικουμενικό Πατριάρχη, υπογραμμίζοντας τη σημασία της διακονίας και την πολυδιάστατη προσφορά της Πρωτοθρόνου Εκκλησίας της Ορθοδοξίας. Με πολύ σεβασμό και συγκίνηση προς τον θεσμό του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο Σεβασμιώτατος απένειμε στον Παναγιώτατο την ανώτατη τιμητική διάκριση της Ιεράς Μητροπόλεως, το “παράσημο-Σταυρό του Απόστολου Παύλου”, ιδρυτού της τοπικής Εκκλησίας της Νικοπόλεως.

Στην αντιφώνησή του, ο Παναγιώτατος, αναφέρθηκε στην προ 25ετίας επίσκεψή του στην Πρέβεζα και στον τότε ποιμενάρχη της μακαριστό Μητροπολίτη Νικοπόλεως Μελέτιο, με τον οποίο, όπως είπε, τον συνέδεαν ισχυροί πνευματικοί δεσμοί. “Με την πνευματικότητα, την λογιοσύνην του, το κατηχητικόν έργον και τα συγγράμματά του, την συμβολήν του εις την σύγχρονον μαρτυρίαν της Ορθοδοξίας και εις τους θεολογικούς διαλόγους, ο αείμνηστος αδελφός έγραψε το όνομά του χρυσοίς γράμμασιν εις την σύγχρονον ιστορίαν της Εκκλησίας. Είη η μνήμη αυτού αιωνία και άληστος!”, είπε και στη συνέχεια απευθύνθηκε στον σημερινό Μητροπολίτη, τον οποίο ευχαρίστησε για την υποδοχή, τους καρδιακούς λόγους, για τον σεβασμό προς τη Μητέρα Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία, και, επίσης, για την απονομή προς Αυτόν του Παρασήμου-Σταυρού του Αποστόλου Παύλου.

“Διακονείτε ευόρκως και θυσιαστικώς, άγιε Αδελφέ, μίαν παράδοσιν πίστεως, αγάπης και ελπίδος, η οποία αποτελεί ανεξάντλητον πηγήν ζωτικών αληθειών διά τον άνθρωπον και τον κόσμον. Η πιστότης εις την παράδοσιν αυτήν δεν έχει ουδεμίαν σχέσιν με άγονον συντηρητισμόν, ο οποίος, εν τέλει, «νεκρώνει την παράδοσιν». Ορθώς έχει γραφή, ότι ο συντηρητισμός είναι «αντιπαραδοσιακός». Η γνησία παραδοσιακότης ακούει την φωνήν των Πατέρων, ταυτοχρόνως δε αφουγκράζεται την φωνήν των συγχρόνων της, διαλέγεται και αναδεικνύει την επικαιρότητα των χριστιανικών αληθειών και το υπαρξιακόν των περιεχόμενον. Τόσον η άγονος προσκόλλησις εις το παρελθόν, όσον και η άκριτος ταύτισις με το εκάστοτε παρόν, δεν αποτελούν θεολογικώς ορθήν κατανόησιν του «ουκ εκ του κόσμου» χαρακτήρος της πίστεώς μας. Η Εκκλησία γνωρίζει ότι η χριστιανική καλή μαρτυρία είναι αδύνατον να δοθή από ανθρώπους αδιαφόρους διά τον συνάνθρωπον και τον κόσμον, ούτε βεβαίως από πιστούς με κοσμικόν φρόνημα, το οποίον εξουθενώνει τας δημιουργικάς των δυνάμεις.

Δημιουργείται εις τας ημέρας μας τεχνηέντως η εντύπωσις ότι η πρότασις ελευθερίας και τα πρότυπα που εκπροσωπεί και προβάλλει η Εκκλησία εγκλωβίζουν την ζωήν εις παρωχημένα σχήματα. Η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική, και η επίκαιρος επιβεβαίωσις διά του λόγου το αληθές είναι τρία θεοδίδακτα κείμενα της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, η οποία επραγματοποιήθη τον Ιούνιον 2016 εις την Ορθόδοξον Ακαδημίαν Κρήτης -σήμερον ακριβώς συμπληρούνται 8 έτη από της λήξεως των εργασιών της-: α) Η αποστολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας εις τον σύγχρονον κόσμον, β) Εγκύκλιος και γ) Μήνυμα της Συνόδου προς τον Ορθόδοξον λαόν και κάθε άνθρωπον καλής θελήσεως. Εις τα κείμενα αυτά αποκαλύπτεται η ανοικτοσύνη της Ορθοδόξου Εκκλησίας και η ευαισθησία της διά τας περιπετείας της ανθρωπίνης ελευθερίας.

Δεν κηρύσσει η Εκκλησία Θεόν κρυπτόμενον εις την απόλυτον υπερβατικότητά του, αλλά Θεόν Λόγον σαρκωθέντα δι᾽ ημάς τους ανθρώπους και διά την ημετέραν σωτηρίαν. Η Εκκλησία είναι ο τόπος και ο τρόπος με τον οποίον ο Θεός κατεργάζεται την σωτηρίαν του ανθρώπου και του κόσμου. Είναι ο χώρος της «κοινής σωτηρίας», της «κοινής υπακοής», της «κοινής ελευθερίας», του «κοινού ήθους», πρόγευσις και ελπίς της «κοινής αναστάσεως» και της «κοινής βασιλείας». Το μέγα μυστήριον εις την Εκκλησίαν του Χριστού, το πραγματικώς «νέον και καινόν», είναι το «κοινόν». Δεν είμεθα εν τη Εκκλησία «άθροισμα ατόμων», αλλά «κοινωνία προσώπων», «κοινωνία σχέσεων», «κοινωνία θεώσεως».”

Το απόγευμα, ο Δήμος Πρέβεζας τίμησε τον Οικουμενικό Πατριάρχη, δίνοντας το όνομά του, κατά τη διάρκεια ειδικής τελετής, στην πλατεία μπροστά από τον Ι. Ναό Αγίου Νεκτάριου. Τον Παναγιώτατο, ο οποίος κατά την πρώτη επίσκεψή του στην Πρέβεζα είχε ανακηρυχθεί επίτιμος Δημότης της, προσφώνησαν ο Δήμαρχος της Πόλης, και η Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Ελλογιμ. κυρία Δήμητρα Αηδώνη, η οποία ανέγνωσε τη σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

Στην αντιφώνησή του ο Παναγιώτατος αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στους αγώνες του Οικουμενικού Θρόνου για την υπεράσπιση των δικαίων και τη διαφύλαξη της ενότητος της Ορθοδόξου Εκκλησίας.

“Αυτόν τον ιστορικόν και μακραίωνα θεσμόν θα υπενθυμίζη εις τον λαόν της Πρεβέζης και εις τους επισκέπτας η Πλατεία. Ένα πανίερον θεσμόν δεκαεπτά και πλέον αιώνων, ο οποίος, όπως έγραφεν ο μακαριστός Μητροπολίτης Περγάμου και Ακαδημαϊκός Ιωάννης (Ζηζιούλας), «απέδειξε ότι μπορεί να μετουσιώνει το παρελθόν σε παρόν, το παρόν σε μέλλον, το χθες και το σήμερα σε αύριο», άφησε «ανεξίτηλη τη σφραγίδα του στην ιστορία της ανθρωπότητας», και «εξακολουθεί να αποτελεί ελπίδα για το παρόν και το μέλλον του συγχρόνου ανθρώπου». Θα παραπέμπη η Πλατεία εις τας περιπετείας της Μεγάλης Εκκλησίας, εις την συμβολήν της εις την πνευματικήν και πολιτισμικήν επιβίωσιν και την διαμόρφωσιν της ταυτότητος του Γένους.”

Στη συνέχεια, σε ανάμνηση του γεγονότος της ονοματοδοσίας της πλατείας σε “Πλατεία Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου Α’”, ο Παναγιώτατος και ο Δήμαρχος φυτεύσαν ένα μικρό ελαιόδενδρο.

Αμέσως μετά, ο Πατριάρχης μετέβη στο Αρχαίο Θέατρο της Ρωμαϊκής Νικοπόλεως, το οποίο λειτούργησε για πρώτη φορά μετά την ολοκλήρωση τον ανακαινιστικών εργασιών, και παρέστη στη μουσική εκδήλωση που διοργάνωσε εκεί προς τιμή του ο Δήμος Πρέβεζας, κατά την οποία χορωδίες της πόλης απέδωσαν παραδοσιακά και έντεχνα τραγούδια.

Ο Δήμαρχος, στον σύντομο χαιρετισμό του, εξέφρασε και πάλι τη χαρά του για την επίσκεψη του Παναγιωτάτου, προσφέροντάς του αντίγραφο ψηφιδωτής εικόνας και αναμνηστικά δώρα, όπως, επίσης, και ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Πρέβεζας Ελλογιμ. κ. Δημήτριος Σουμαλεύρης. Από την πλευρά του, ο Πατριάρχης τόνισε, μεταξύ άλλων, τα εξής:

“Σε αυτόν τον τόπο, συνοδευόμενος από τους μαθητάς του, διέμεινε τον χειμώνα του 65 – 66 μ.Χ. ο Απόστολος των Εθνών Παύλος, τον οποίον σε δύο ημέρες θα εορτάσωμε. Απ’ εδώ, από το μεγάλο αυτοκρατορικό θέατρο της αρχαίας μεγαλούπολης, ατενίζουμε ένα εκ των σημαντικωτέρων υδροβιοτόπων της Ελλάδος, τον Αμβρακικό κόλπο, στεκόμενοι σε μικράν απόσταση από το Ιόνιον πέλαγος. Κλείνοντας τα μάτια, ημπορούμε ακόμη να ακούσωμε τον απόηχο από την κλαγγή των όπλων των δυστυχών μαχητών του ρωμαϊκού εμφυλίου του 31 π.Χ., μεταξύ Μάρκου Αντωνίου και Οκταβιανού Αυγούστου, των επιγόνων του μεγάλου Ιουλίου Καίσαρος.

Πίσω μας στέκουν ακόμη τα θεμέλια των λίκνων της σπουδαίας και αληθινής μας Πίστεως, οι μεγαλειώδεις Πρωτοχριστιανικές Βασιλικές του Αλκύσσωνος και του Δομετίου, ανάμεσα σε άλλες, προφυλαγμένες όλες πίσω από τα εντυπωσιακά μακρά τείχη της πόλεως του αυτοκράτορος Αυγούστου. Ο Πατριάρχης του Γένους ολοκαρδίως στηρίζει το δίκαιον αίτημα της Υπουργού Πολιτισμού, κυρίας Μενδώνη, των αρχόντων της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως και των επιστημόνων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, προς ένταξη του τόσον σπουδαίου αυτού αρχαιολογικού χώρου στον κατάλογο μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.”