Διατήρηση κερδοφορίας, αντιμετώπιση επιπτώσεων σύσφιγξης χρηματοοικονομικών συνθηκών και ψηφιοποίηση

Οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται εδώ και καιρό στο ραντάρ της αγοράς, έπειτα από την αλλαγή σελίδας που σημείωσαν με την επιστροφή στην κερδοφορία, την εντυπωσιακή ώθηση που δέχθηκαν στα έσοδα χάρη στις αυξήσεις των επιτοκίων της ΕΚΤ, τη σημαντική μείωση των δεικτών NPE και τις εκτιμήσεις των διοικήσεων για επιστροφή στη διανομή μερισμάτων έπειτα από πολλά χρόνια. Ωστόσο ο κλάδος βρίσκεται αντιμέτωπος και με σημαντικές προκλήσεις και κινδύνους, όπως επισημαίνουν σε νέες εκθέσεις τους οι αναλυτές: Η διατήρηση της κερδοφορίας, οι επιπτώσεις της σύσφιγξης των χρηματοοικονομικών συνθηκών αλλά και η ψηφιοποίηση αποτελούν πλέον τα «μεγάλα στοιχήματα».

«Αυριανή Γη της Επαγγελίας» χαρακτηρίζει η Bank of America το τρέχον αφήγημα γύρω από τις ελληνικές τράπεζες. Όπως εξηγεί, όλες στοχεύουν να επαναφέρουν τα μερίσματα το 2024, το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης των NPEs βρίσκεται πλέον πίσω τους, ενώ παράλληλα το ελληνικό Δημόσιο πρόκειται να ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα μέσα στο επόμενο έτος και αυτό θα διευρύνει το κοινό των επενδυτών για τα ελληνικά περιουσιακά στοιχεία. Με τα αυξανόμενα επιτόκια οι ελληνικές τράπεζες αναβαθμίζουν σημαντικά τις εκτιμήσεις τους και επιτυγχάνουν πιο πειστικές αποδόσεις. Ωστόσο, το να πείσουν την αγορά ότι η κερδοφορία τους βρίσκεται πλέον σε βιώσιμες και γερές βάσεις είναι πιο σημαντικό τώρα που οι τράπεζες είναι πιθανό να προσπαθήσουν να εξαντλήσουν τα αποθέματα κεφαλαίων τους (σε σχέση με τις κεφαλαιακές απαιτήσεις) για να ανταμείψουν τους μετόχους τους, όπως προειδοποιεί η BofA. Σε αυτό το πλαίσιο, θεωρεί πως η χαμηλή κάλυψη των NPEs αποτελεί σημάδι ότι η μελλοντική κερδοφορία θα μπορούσε να είναι πολύ πιο αδύναμη από ό,τι αναμένει η αγορά.Η Jefferies πάντως εμφανίζεται πιο αισιόδοξη, καθώς υποστηρίζει πως οι τάσεις από το μέτωπο της οικονομίας παραμένουν πολύ θετικές για τις ελληνικές τράπεζες, με την τιμολόγηση των καταθέσεων να παραμένει ευνοϊκή, την αύξηση των δανείων να αναμένεται να ανακάμψει στο β΄ εξάμηνο, καθώς η εκλογική αβεβαιότητα δεν υπάρχει πια, ενώ ο πολύ ισχυρός τουρισμός θα στηρίξει την οικονομική δραστηριότητα και την απασχόληση.

Από την πλευρά του, ο οίκος αξιολόγησης DBRS επισημαίνει πως οι ελληνικές τράπεζες είναι από τις πιο ευάλωτες στην Ευρωζώνη λόγω της μεγάλης έκθεσης στους κλάδους των μεταφορών, των τροφίμων και της διαμονής. Οπως τονίζει, στο β΄ τρίμηνο οι χρεοκοπίες εταιρειών στην Ευρωζώνη άγγιξαν τα υψηλότερα επίπεδα από το 2015, καταγράφοντας αύξηση 8,4% σε τριμηνιαία βάση.

Η αύξηση των πτωχεύσεων αντικατοπτρίζει το σκληρό οικονομικό περιβάλλον στο οποίο οι επιχειρήσεις πρέπει να επιβιώσουν, λόγω του πληθωρισμού, της ανόδου των επιτοκίων, του αυξανόμενου κόστους των μισθών και της απόσυρσης των κυβερνητικών μέτρων στήριξης που τέθηκαν σε εφαρμογή κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η DBRS προειδοποιεί πως αυτά θα έχουν παράπλευρη επίδραση στις ευρωπαϊκές τράπεζες, καθώς η παρατεταμένη αύξηση των χρεοκοπιών συχνά οδηγεί σε σωρευτική επιδείνωση της ποιότητας του ενεργητικού τους. Ενώ ο αντίκτυπος θα πρέπει να είναι διαχειρίσιμος για τις περισσότερες τράπεζες στην Ευρώπη, ορισμένες χώρες, και συγκεκριμένα η Ελλάδα, η Κύπρος, η Μάλτα, η Κροατία και η Πορτογαλία, θα επηρεαστούν περισσότερο δεδομένης της υψηλής έκθεσής τους στα πιο ευάλωτα τμήματα της οικονομίας.

Στις ευκαιρίες αλλά και στους κινδύνους που φέρνει η ψηφιοποίηση για τις ελληνικές τράπεζες εστιάζει, τέλος, ο οίκος αξιολόγησης Moody’s. Οπως επισημαίνει, η μείωση του προσωπικού και των υποκαταστημάτων στην οποία έχουν προχωρήσει οι ελληνικές τράπεζες (κατά 29% και 32% σε μέσο όρο, αντιστοίχως) έχει βελτιώσει την αποτελεσματικότητά τους, γεγονός που θα υποστηρίξει την κερδοφορία τα επόμενα 2-3 χρόνια.

Πιο ανταγωνιστικές

Η μεγαλύτερη χρήση ψηφιακών και τεχνολογικών υπηρεσιών θα ωφελήσει τις ελληνικές τράπεζες μειώνοντας το λειτουργικό κόστος και ενισχύοντας την εμπειρία για τους πελάτες, ενώ θα προσελκύσει επίσης μια νεότερη γενιά πελατών και θα κάνει τις ελληνικές τράπεζες πιο ανταγωνιστικές.

Ωστόσο, η ψηφιοποίηση θα επιφέρει υψηλότερο επενδυτικό κόστος και νέες προκλήσεις. Τα κέρδη αποδοτικότητας θα αντισταθμιστούν εν μέρει από το υψηλότερο κόστος επένδυσης στην τεχνολογία, ενώ οι τράπεζες θα πρέπει να διαχειριστούν προσεκτικά την ψηφιακή μετάβασή τους με τρόπο που να μην αυξάνει την έκθεσή τους σε κινδύνους προστασίας δεδομένων και κυβερνοασφάλειας.