Δημοσιεύθηκε: Τρίτη 11 / 7 / 2023 , 0:34 από news_room
Η ένταξη στο ΝΑΤΟ της Ουκρανίας και της Σουηδίας στο επίκεντρο στη σύνοδο κορυφής του Βίλνιους
Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ θα συναντηθούν στη Λιθουανία αυτή την εβδομάδα για να συζητήσουν την επιθετικότητα της Ρωσίας, καθώς και να ξεπεράσουν τις διαφορές σχετικά με την προοπτική ένταξη της Ουκρανίας και της Σουηδίας.
Βρυξέλλες, Βέλγιο | Οι 31 ηγέτες του Οργανισμού του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ) πρόκειται να συγκληθούν για διήμερη σύνοδο κορυφής στην πρωτεύουσα της Λιθουανίας το Βίλνιους αυτή την εβδομάδα.
Τα μέλη της στρατιωτικής συμμαχίας θα επιδιώξουν να επιβεβαιώσουν την υποστήριξή τους στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο Ουκρανία την Τρίτη και την Τετάρτη, θα ξεπεράσουν τις διαφορές σχετικά με την προοπτική ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και θα επιδείξουν μια ενιαία στάση ενάντια στην επιθετικότητα της Ρωσίας.
«Αυτή την εβδομάδα, στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ, θα ενισχύσουμε την αποτροπή και την άμυνά μας, μεταξύ άλλων με περισσότερες επενδύσεις. Θα ενισχύσουμε την υποστήριξή μας για την Ουκρανία και θα φέρουμε την Ουκρανία πιο κοντά στο ΝΑΤΟ», δήλωσε ο γενικός γραμματέας της στρατιωτικής συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ σε δημοσιογράφους στο Βίλνιους.
«Η Λιθουανία επιδιώκει να μείνει στη μνήμη αυτή η σύνοδος κορυφής ως η σύνοδος κορυφής των αποφάσεων – όχι απλώς διακηρύξεων», δήλωσε ο πρόεδρος της Λιθουανίας Γκιτάνας Ναουσέντα σε tweet την παραμονή της συνόδου κορυφής.
Χωρίς συμμετοχή αλλά περισσότερες εγγυήσεις
Για την Ουκρανία, μια βασική απόφαση μετά τη σύνοδο κορυφής του Βίλνιους είναι η επιβεβαίωση της ένταξής της στο ΝΑΤΟ.
Το Κίεβο υπέβαλε αίτηση για να γίνει μέλος της συμμαχίας τον περασμένο Σεπτέμβριο, επιδιώκοντας να οχυρώσει τα σύνορά του με τη Ρωσία.
Έκτοτε, ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι, οι αξιωματούχοι του – και οι Ουκρανοί στη χώρα και σε όλο τον κόσμο – ασκούν πιέσεις στα έθνη του ΝΑΤΟ για να επιταχύνουν τη διαδικασία ένταξης του Κιέβου.
Ωστόσο, τα μέλη του ΝΑΤΟ παραμένουν διχασμένα σχετικά με το ζήτημα της προσφοράς στο Κίεβο την ένταξη στη συμμαχία εν μέσω ενός συνεχιζόμενου πολέμου παρά την ευρεία συναίνεση για να σηματοδοτηθεί ισχυρή υποστήριξη για την Ουκρανία.
Έθνη όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Γερμανία έχουν επιδείξει μια περιοριστική στάση απέναντι στην ιδέα, σε σύγκριση με τα μέλη της Βαλτικής του ΝΑΤΟ όπως η Λιθουανία και η Πολωνία.
Σε μια συνέντευξη στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN το Σαββατοκύριακο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είπε ότι η Ουκρανία βρισκόταν ακόμα στη μέση ενός πολέμου με τη Ρωσία και εάν το Κίεβο γινόταν μέλος του ΝΑΤΟ, τότε θα έσυρε ολόκληρη τη συμμαχία στο πεδίο της μάχης – ένα κοινό αίσθημα από τη Γερμανία, την Τουρκία και ορισμένα άλλα μέλη του ΝΑΤΟ.
«Για παράδειγμα, εάν το κάνατε αυτό, τότε, ξέρετε – και εννοώ αυτό που λέω – είμαστε αποφασισμένοι να δεσμεύσουμε κάθε εκατοστό εδάφους που είναι έδαφος του ΝΑΤΟ. Είναι μια δέσμευση που όλοι έχουμε αναλάβει ανεξάρτητα από το τι και αν ο πόλεμος συνεχίζεται, τότε είμαστε όλοι σε πόλεμο. Είμαστε σε πόλεμο με τη Ρωσία, αν θα ήταν έτσι», είπε ο Μπάιντεν.
Ο ηγέτης των ΗΠΑ αναφερόταν στον ακρογωνιαίο λίθο του ΝΑΤΟ για τη συλλογική άμυνα – το άρθρο 5, το οποίο δηλώνει ότι μια ένοπλη επίθεση εναντίον ενός μέλους του ΝΑΤΟ είναι μια ένοπλη επίθεση εναντίον όλων.
Όμως, μια μέρα πριν από την έναρξη της συνόδου, ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Ντμίτρο Κουλέμπα είπε σε ένα tweet του ότι «μετά από εντατικές συνομιλίες, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ κατέληξαν σε συναίνεση για την αφαίρεση του MAP (Σχέδιο Δράσης Μέλους) από την πορεία της Ουκρανίας προς την ένταξη».
Χαιρέτισε αυτή την απόφαση και είπε ότι προσφέρει στην Ουκρανία σαφήνεια για να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ.
Επιπλέον, την Παρασκευή, όταν ο Στόλτενμπεργκ ρωτήθηκε εάν η δήλωση του ΝΑΤΟ σχετικά με την ένταξη του Κιέβου στην Ουκρανία θα είναι ισχυρότερη από τη Δήλωση της Συνόδου Κορυφής του Βουκουρεστίου το 2008, όταν η Ουκρανία και η Γεωργία υποσχέθηκαν ένα παρόμοιο μέλλον στο ΝΑΤΟ, ο Στόλτενμπεργκ είπε ότι υπάρχουν διαφορές φέτος.
«Μια σημαντική διαφορά είναι ότι η Ουκρανία έχει έρθει πολύ πιο κοντά στο ΝΑΤΟ, επειδή οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ έχουν συνεργαστεί στενά με την Ουκρανία για πολλά χρόνια, ειδικά από το 2014. Έτσι, αυτό έχει εξασφαλίσει πολύ υψηλότερο επίπεδο συνεργασίας και διαλειτουργικότητας μεταξύ Ουκρανίας και ΝΑΤΟ», είπε.
Εν τω μεταξύ, το Κρεμλίνο είπε ότι η ένταξή της στην Ουκρανία μέλος του ΝΑΤΟ θα απαιτούσε «μια σκληρή απάντηση» από τη Ρωσία.
Ωστόσο, ο επικεφαλής του ΝΑΤΟ Στόλτενμπεργκ δήλωσε σε δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες την Παρασκευή ότι στη σύνοδο κορυφής του Βίλνιους, αναμένει η συμμαχία να συμφωνήσει σε ένα πολυετές πρόγραμμα βοήθειας προς την Ουκρανία, ενόψει των απειλών από τη Ρωσία.
«Έχουμε ήδη δεσμευτεί 500 εκατομμύρια ευρώ [548 εκατομμύρια δολάρια] για κρίσιμες ανάγκες, συμπεριλαμβανομένων καυσίμων, ιατρικών προμηθειών, εξοπλισμού αποναρκοθέτησης και γέφυρες . Θα βοηθήσουμε επίσης στην οικοδόμηση του τομέα ασφάλειας και άμυνας της Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών νοσοκομείων. Και θα βοηθήσουμε την Ουκρανία να μεταβεί από τη σοβιετική εποχή στον εξοπλισμό και τα πρότυπα του ΝΑΤΟ», είπε.
Πρόσθεσε ότι το ΝΑΤΟ θα αναβαθμίσει επίσης τους πολιτικούς του δεσμούς με το Κίεβο συγκροτώντας ένα Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ουκρανίας, το οποίο θα εγκαινιάσει ο Ζελένσκι στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής αυτής της εβδομάδας.
Σύμφωνα με τον Στόλτενμπεργκ, το Συμβούλιο θα λειτουργούσε ως μηχανισμός διαβούλευσης μεταξύ των μελών του ΝΑΤΟ και της Ουκρανίας, όπου εάν το Κίεβο αισθανθεί ότι απειλείται, συγκεκριμένα θέματα θα μπορούσαν να συζητηθούν και να αποφασιστούν άμεσα από το Συμβούλιο, φέρνοντας την Ουκρανία πιο κοντά στη συμμαχία.
«Το Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ουκρανίας είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για το Κίεβο γιατί θα στείλει ένα ισχυρό μήνυμα όχι μόνο στους Ουκρανούς αλλά και στον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν», δήλωσε ο Χάρι Νεντέλκου, γεωπολιτικός διευθυντής της Rasmussen Global και ηγέτης της Ουκρανίας. Συμβουλευτική Υπηρεσία, είπε στο Al Jazeera.
«Αλλά σε αυτή τη σύνοδο κορυφής, η σοβαρή συζήτηση σχετικά με την Ουκρανία θα είναι η παροχή στο Κίεβο περισσότερων εγγυήσεων ασφαλείας στο ενδιάμεσο διάστημα, έως ότου η χώρα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. Αυτές οι εγγυήσεις θα περιλαμβάνουν την ενίσχυση των στρατιωτικών δυνατοτήτων της Ουκρανίας και επίσης τη βοήθεια της χώρας να αναπτύξει τη δική της στρατιωτική βιομηχανία για να διατηρήσει τον εαυτό της», πρόσθεσε ο Nedelcu.
Μέχρι στιγμής, οι ΗΠΑ, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες χώρες έχουν δηλώσει ότι θα δεσμευτούν να ενθαρρύνουν στρατιωτικά την Ουκρανία ενόψει της ρωσικής επιθετικότητας.
Η ένταξη της Σουηδίας
Ενώ η ενίσχυση και η υποστήριξη της Ουκρανίας παραμένει βασική προτεραιότητα στη σύνοδο κορυφής του Βίλνιους, ένα άλλο πιεστικό ζήτημα είναι το μέλλον της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Η Σουηδία και η Φινλανδία υπέβαλαν αίτηση για να γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ τον περασμένο Μάιο . Ενώ η Φινλανδία προσχώρησε, η Τουρκία και η Ουγγαρία εμπόδισαν την ένταξη της Σουηδίας.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατηγόρησε τη Σουηδία ότι παρέχει ασφαλές καταφύγιο στα μέλη του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK) και του Κόμματος Δημοκρατικής Ένωσης (PYD) στη Συρία, τα οποία η Άγκυρα θεωρεί «τρομοκρατικές» οργανώσεις.
Ο Ερντογάν ζήτησε επίσης από τη Σουηδία να άρει το εμπάργκο όπλων στην Τουρκία που επιβλήθηκε το 2019 μετά την εισβολή της Άγκυρας στη βόρεια Συρία.
Είπε ότι αυτές ήταν σημαντικές «ανησυχίες ασφαλείας» για την Τουρκία που έπρεπε να επιλυθούν πριν συμφωνήσει στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ.
Ενώ η Σουηδία έχει ψηφίσει έναν «αντιτρομοκρατικό» νόμο και άρει το εμπάργκο όπλων, το πρόσφατο περιστατικό της καύσης του Κορανίου στη χώρα εξόργισε για άλλη μια φορά την Τουρκία και ο Ερντογάν έχει επανειλημμένα εκφράσει ότι η Στοκχόλμη δεν έχει κάνει αρκετά για να καταστείλει κουρδικές ομάδες .
Ο Ερντογάν και ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον θα συναντηθούν παρουσία Στόλτενμπεργκ πριν αρχίσει η Σύνοδος του Βίλνιους για να επιλύσουν τις διαφορές τους.
«Ένα καλό σενάριο θα ήταν εάν στο Βίλνιους, ο Ερντογάν πει, «Είμαι ικανοποιημένος με τις ενέργειες του σουηδικού κοινοβουλίου και είμαι έτοιμος να το βάλω μπροστά στο κοινοβούλιο μου», είπε ένας ανώτερος αξιωματούχος του ΝΑΤΟ σε δημοσιογράφους σε συνέντευξη Τύπου πριν τη σύνοδο κορυφής.
«Υπάρχουν περισσότερες από 50 τοις εκατό πιθανότητες να συμβεί αυτό, αλλά ας δούμε», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον Μπρούνο Λετέ, ειδικό σε θέματα ασφάλειας και άμυνας στο German Marshall Fund των Ηνωμένων Πολιτειών (GMF) στις Βρυξέλλες, από τεχνική άποψη δεν υπάρχει τίποτα που να εμποδίζει τη Σουηδία να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ.
«Η Σουηδία έχει μια από τις πιο αποτελεσματικές ένοπλες δυνάμεις στην Ευρώπη. Άρα, αυτό είναι πραγματικά ένα πολιτικό πρόβλημα».
«Η Τουρκία χρησιμοποιεί το βέτο της στη σουηδική ένταξη για να επιδιώξει το προσωπικό της συμφέρον. Η Τουρκία ενδιαφέρεται να ανακτήσει την πρόσβαση στο αμερικανικό πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών F-16. Η χώρα αφαιρέθηκε από το πρόγραμμα πριν από χρόνια αφού αποφάσισε να αγοράσει ρωσικά συστήματα S-400 παρά τις προειδοποιήσεις από την Ουάσιγκτον να μην το κάνει», είπε.
«Σε αυτό το σημείο, οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Τουρκίας και Σουηδίας βρίσκονται ακόμη σε αδιέξοδο. Αλλά ο πραγματικός βασιλιάς εδώ είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες έχουν την εξουσία λήψης αποφάσεων για την επαναφορά της Τουρκίας στο πρόγραμμα των μαχητών. Το πρόβλημα είναι ότι η Ουάσιγκτον δεν είναι τόσο πρόθυμη να το κάνει», είπε ο Λέτ, προσθέτοντας ότι μόλις η Τουρκία επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας, η Ουγγαρία θα ακολουθήσει το παράδειγμά της. Εξάλλου η πίεση, η Σουηδία, να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, ήταν και ένα μέρος της συζήτησης που έκανε και ο Αμερικανός Πρόεδρος στον Τούρκο ομόλογο του κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν λίγες ημέρες πρίν τη σύνοδο κορυφής.
Στη συνέντευξή του στο CNN, ο Μπάιντεν αναγνώρισε τις φιλοδοξίες της Τουρκίας και είπε ότι η Τουρκία επιδιώκει να εκσυγχρονίσει τον στόλο της F-16, μαζί με την Ελλάδα.
«Και, λοιπόν, αυτό που προσπαθώ, ειλικρινά, να συγκεντρώσω είναι μια μικρή κοινοπραξία εδώ, όπου ενισχύουμε το ΝΑΤΟ όσον αφορά τη στρατιωτική ικανότητα τόσο της Ελλάδας όσο και της Τουρκίας, και επιτρέπουμε στη Σουηδία να εισέλθει Αλλά είναι στο παιχνίδι. Δεν έχει γίνει», είπε ο Μπάιντεν.
Πριν από την αναχώρησή του για τη σύνοδο κορυφής του Βίλνιους, ο Ερντογάν αρνήθηκε τις σχέσεις μεταξύ της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και του στόχου της Άγκυρας για τα F-16. Αλλά είπε ότι εάν η Τουρκία γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα επιταχύνει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο οι πολιτικές που ασκεί ο Τούρκος Πρόεδρος για τα θρησκευτικά δικαιώματα των Ορθοδόξων και Χριστιανών στη Τουρκία αλλά και εκείνες της μουσουλμανικής υπεράσπισης έναντι της Χριστιανικής Ευρώπης τον κρατούν μακριά από την ένταξη της χώρας του στην Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ επίσης οι ακραίες πολιτικές των ενόπλων της δυνάμεων στο αιγαίο πέλαγος βάζουν και την Ελλάδα να κοιτά απέναντι της αφού από υποστηρικτή της η Τουρκία την έκανε αντίπαλο. Η ένταξη της Τουρκίας στην Ευρώπη μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με γενναίες θυσίες και γενναιότερες υποχωρήσεις στα πολιτικά δεδομένα του Τούρκου Προέδρου και εν γένει της Τουρκίας σαν χώρα απέναντι στην Ευρώπη, την Ελλάδα και την Κύπρο.
Σε συνέντευξη Τύπου στο Βίλνιους πριν από τη σύνοδο κορυφής, ο Στόλτενμπεργκ είπε ότι υποστηρίζει την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ και τόνισε ότι είναι ακόμα πιθανό η Σουηδία να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ στη σύνοδο κορυφής.
ΝΑΤΟ στην Ασία
Μια άλλη βασική προτεραιότητα για τη διατλαντική στρατιωτική συμμαχία είναι η αντιμετώπιση των απειλών από την Κίνα, ένα αναπόσπαστο ζήτημα για τους ηγέτες από την Ιαπωνία, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και τη Νότια Κορέα που συμμετέχουν επίσης στη σύνοδο κορυφής.
Στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ πέρυσι στην πρωτεύουσα της Ισπανίας Μαδρίτη, η συμμαχία προσδιόρισε την Κίνα ως «συστημική πρόκληση για την ευρωατλαντική ασφάλεια» και έχει αναγνωρίσει τη «χωρίς όρια» συνεργασία του Πεκίνου με τη Ρωσία.
Αλλά σύμφωνα με τον Lete του GMF, ενώ οι ηγέτες από την Ασία, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία θέλουν το ΝΑΤΟ να βαρύνει περαιτέρω την Κίνα, ο στόχος της συμμαχίας να συνεργαστεί με αυτά τα έθνη είναι απλώς για ανταλλαγή πληροφοριών και επίγνωση της κατάστασης και δεν είναι μια στρατιωτική συνεργασία.
«Μια πρόσφατη πρόταση για αύξηση της παρουσίας του ΝΑΤΟ στην Ασία με το άνοιγμα γραφείου αντιπροσωπείας στο Τόκιο στην πραγματικότητα εμποδίστηκε από τη Γαλλία. Η συμμαχία επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση της κινεζικής στρατηγικής απειλής εδώ τοπικά στην Ευρώπη, όχι με την επέκταση της παρουσίας της στην Ασία», είπε.
«Πιστεύω ότι το ΝΑΤΟ είναι καλά εξοπλισμένο για να αντιμετωπίσει τις εξωτερικές απειλές και την ταχέως μεταβαλλόμενη παγκόσμια τάξη», είπε ο Lete. «Η βασική της αποστολή να υπερασπιστεί την Ευρώπη και να δεσμεύσει και τις δύο πλευρές του Ατλαντικού είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Αλλά κατά τη γνώμη μου, η μεγαλύτερη πρόκληση που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει το ΝΑΤΟ στο μέλλον αναδύεται εκ των έσω».
Πηγή: AlJazeera.com
